TEORIA vs. PRAKTYKA

Prowadzenie konia w ręku – przestań robić to źle!

100_0311

Co ja się naoglądam różnych innowacyjnych technik prowadzenia konia w ręku! Dobrze, że te nasze konie są w miarę ogarnięte i nie robią wiatraków z prowadzących je dzieciaków. Mnie samą, gdybym koniem była, korciło by na maksa, by wykorzystać sytuację i pobawić się w karuzelę.

Jak robić to dobrze? I znowu w punktach, bo widzę, że tak Wam się najwygodniej czyta:

  • Kantar i uwiąz lub lonża! Część hardkorów prowadza naszą koninę na samym kantarze lub uwiązie przerzuconym przez szyję. No dobra, sama tak robię. Biję się w pierś (lekko, bo mam ładną) i proszę – nie papuguj. Bo trafisz na konia, który odwali Ci ładny numer.
  • Nie pętaj się koniowi pod nogami. Idź przed łopatką, na wysokości końskiego łba. Unikaj tzw. martwego pola widzenia konia (na wysokości łopatki), bo dostaniesz gratis od konia zmiażdżone palce, gdy nadepnie Ci na nogę. I won z tymi sandałami, japonkami i innymi kapciuszkami. Do konia w obuwiu z mocnym noskiem, krytym! Piękny pedicure nie jest warty tego, by ryzykować schodzący z palucha paznokieć.
  • Konia prowadź idąc z jego lewej strony. Nie z prawej, nie przed jego łbem i nie, uwierzcie, bo dziś właśnie to widziałam, za zadem. Nawet jeśli w ręku masz długą lonżę to idź obok, a nie z tyłu.
  • Nie ciągnij. Koń stoi jak wryty i w nosie ma to, że chcesz z nim iść? Zachęć puknięciem w łopatkę, głosem, w ostateczności palcatem lub lekko bacikiem po zadzie. A ciągnięcie sobie podaruj –  możesz  stać ile chcesz i ciągnąć, prowokujesz tylko konia do gry w dominację – im mocniej ciągniesz, tym mocniej zwierzę się opiera. Może i uciągniesz kilka metrów jeśli założysz mu na nogi rolki.
  • Do porządku możesz konia przywołać szarpnięciem. Raz. Wiadomo – ciągnięcie nic Ci nie da. Nawet jeśli zarzucisz kotwicę, koń jest od Ciebie silniejszy, zaciągnie Cię, gdzie będzie chciał. Unikaj próby sił – po co uświadamiać koniowi, że jest górą. Liderem masz być Ty, kamufluj się ze swoją ułomnością w stosunku do konia.
  • Jeśli prowadzisz osiodłanego konia, to strzemiona powinny być podciągnięte. Nie obstukuj mu boków, a tym bardziej nie ryzykuj, że strzemię o coś się zaczepi – wystający wieszak na siodło, żerdź w płocie itp.
  • Wodze zdjęte z szyi, prawą dłonią łapiesz je blisko pyska, rozdzielając je palcem wskazującym. Końcówka wodzy nie może majtać się nisko na ziemi przed końskimi nogami – złap ją lewą ręką.
  • Jeśli wprowadzasz konia na wybieg to wejdź tam razem z nim, obróć go głową do wyjścia i dopiero odpinaj. Podniecony bliskością pastwiska może Ci się wyrwać. Obozowicze robią ten błąd nagminnie. Skutkiem są pozrywane wodze, ogłowia, wypuszczone z wybiegu wszystkie konie.
  • Nie obwiązuj sobie lonży czy linki naokoło dłoni, ramienia czy barku. Znudzone, nonszalanckie hardkory zarzucają sobie uwiąz na szyję. Gratuluję. Mam nadzieję, że prawo ewolucji wyeliminuje bezmyślnych głupków.
  • Dobrze mieć na rękach rękawiczki – kto nie wie, jak pali gwałtownie przesunięta w rękach linka ze sztucznego tworzywa niech sprawdzi. Gwarantuję, że do nadpobudliwych koni będzie potem ze strachu zakładał rękawice spawalnicze.
  • W wąskich przejściach zawsze wyprzedzaj konia! Nagminny błąd, jaki obserwuję, gdy klienci wprowadzają konie do boksów lub na padok. Zamiast ustawić się przed końskim łbem i wejść do stajni jako pierwszy prowadząc za sobą zwierzę, zazwyczaj zostają z boku, przy łopatce i obijają się o framugi, płoty, drzwi boksu. Koń przyciska ich do ściany, okorowuje i rozrywa rękawy kurtek.  Rekordziści wręcz zostają w tyle, nierzadko nawet puszczając uwiąz (bo za krótki) wchodzą za koniem. Brawo.
  • I najważniejsze, a nadal rzadko spotykane wśród koniarzy. Zawracaj zawsze w prawo! Nie okręcaj konia wokół siebie jak rogalik – może Cię podeptać, w razie spłoszenia wyprzedzić i przewrócić, a także – ważne! – zakuleć w wyniku tzw. spleczenia. Jest to rodzaj kulawizny łopatkowej, wywołany ostrym skrętem. Koń w naturze nie kręci piruetów na przedniej nodze, jego budowa buntuje się przeciwko ostrym, gwałtownym zakrętom. A tak właśnie najczęściej każe im się zawracać – w wąskim stajennym korytarzu czy kręcąc młynki w boksie, by ustawić go przodem do wyjścia. Konia zawracamy w prawo. W TO PRAWE PRAWO. OD SIEBIE. Unieś lewą dłoń, prawą naciśnij lekko na prawą wodzę. Koń ma się wygiąć w łuk w prawo, a nie wokół Ciebie z lewej strony. To naprawdę ma znaczenie.

Pamiętaj o obszarze dominacji konia. Ustaw się odpowiednio i rządź niepodzielnie. W razie problemów np. spłoszenia staraj się w miarę możliwości nie puszczać konia. Uspokój go głosem, uniesioną lewą ręką. Nie puszczaj konia z byle powodu – albo poleci do przodu i zerwie wodze czy kantar z uwiązem, albo wpadnie między inne konie i narobi bigosu innym jeźdźcom. Są jednak okoliczności, w których nie warto wisieć na końcu linki ze spanikowanym, szalejącym koniem. Nie ryzykuj poważnego urazu – puść luzem. Twoje życie i zdrowie jest ważniejsze. Najważniejsze. Potem będziesz się martwić, co dalej.

 Fot. Natalia Robak # Linda

Autor: Kategoria: TEORIA vs. PRAKTYKA

Jak Ania galopu uczy

DSC_5566

Jeśli przeczytałeś już poprzedni wpis i uznałeś, że przyszedł czas na galop to posłuchaj jak galopu uczę ja. Bo ja uczę, jak wiadomo, najlepiej. Wynika to pewnie z mojej skromności. Jak wspomniałam galop jest prosty, sto razy łatwiejszy i wygodniejszy od kłusa.  Kto opanował już półsiad i pełen siad w kłusie, a równowagę ma wyćwiczoną, temu galop nie sprawi żadnych problemów. To, co najczęściej przeraża w galopie, to prędkość. Adrenalina skacze, jeździec z nerwów zaczyna się gubić i spada. Wiele upadków oglądałam, wielu sama doświadczyłam i wiem, że zazwyczaj upadek wcale  nie zdarza się w galopie. To fajnie później gadać:  „Spadłem w szalonym galopie, koń pędził jak wariat, to już chyba był cwał!!!”. A tak naprawdę nasi klienci lądują na glebie już w kłusie. Sam galop jest prosty, ale  przejście do kłusa zawsze zaburza równowagę i telepie tak, że gamoń leci. A potem  dodaje sobie fejmu, mówiąc: „Spadłem w ostrym galopie”. Aha, akurat. Zleciałeś jak sierota w kłusie, padako jedna.

Jak uczę galopu? Po pierwsze nie mylcie nauki galopu z nauką zagalopowaniem, bo to już inna historia. Samodzielne zagalopowanie, przy używaniu odpowiednich pomocy to wyższa szkoła jazdy niż początkowa nauka samego galopu i wysiedzenia w tymże. Jeśli ładnie siedzisz w siodle podczas galopu to już sukces. Samodzielne zagalopowanie to wisienka na torcie. A więc, najpierw galop – ja akurat nigdy nie uczę galopu na lonży i uważam, że to jakaś pomyłka. Koń galopujący na lonży zawsze będzie pochylony do środka, bez względu na długość tej lonży. Siła odśrodkowa ściąga galopujące na okręgu zwierzę, a równowaga jeźdźca będzie zaburzona. Zdarza się, że na lonży poprawiam galop moich uczniów, ale nigdy nie zaczynam nauki od lonży. Najlepszy sposób według mnie to zagalopowanie na prostej, na ogrodzonym i bezpiecznym padoku, za czołowym koniem dosiadanym przez dobrego jeźdźca. Takie zagalopowanie jest bezpieczne, regularne i pewne. Koń prowadzący dyktuje tempo i rytm, koń za nim galopuje równo, nie wyrywa i nie ponosi. Jeździec siedzący na drugim koniu ma jedno zadanie – utrzymać się w siodle.  Jak już oswoi się z prędkością i tym nowym dla niego krokiem, pracujemy nad dobrym dosiadem. Półsiad w galopie (rzadko przeze mnie stosowany w początkowych fazach nauki, bo wiadomo, że koń ma odciążony motor w zadzie, więc może rozwinąć większą prędkość) wygląda dokładnie tak samo jak w kłusie – ciężar jeźdźca przeniesiony na kolana i stopy, tułów pochylony nieco w przód (zgięcie w biodrach, tylko!), kręgosłup prosty, wzrok skierowany przed siebie. Kości siedzeniowe lekko nad siodłem, siedzenie blisko siodła, by utrzymać równowagę. Półsiad w galopie stosujemy w skokach lub jeździe terenowej. Ja na padoku zalecam pełen siad. Jak to wygląda? Proste jak drut – siedzisz na koniu i nie odrywasz kości siedzeniowych od siodła. Zawsze tłumaczę, że trzeba jechać tak, jakby się siedziało na huśtawce i chciało ją rozbujać. Obserwując mojego synka na koniku na biegunach zauważyłam, że tak właśnie wygląda pełen siad w galopie – bujasz się w takt końskich kroków jak na zabawce z dzieciństwa. Galop jest jak wiadomo krokiem trzytaktowym, zwyczajnym pa-ta-taj. Po każdym takcie bujasz konika na biegunach. Pomiędzy trzecim taktem, a pierwszym kolejnego foule następuje faza lotu – koń ma wszystkie cztery nogi w powietrzu. Jeździec automatycznie poddaje się ruchowi konia – siedzenie w siodle, tułów balansuje za pomocą kości biodrowych – raz je otwierasz (huśtawka w dole), a raz zamykasz (huśtawka w górze). Siedź jak na huśtawce i bujaj ją biodrami. Po kilku odcinkach galopu na padoku, naukę kontynuujemy w terenie – zagalopowanie na prostej za czołowym i jedziesz! Siedzisz, pracujesz biodrami, ćwiczysz równowagę. Gdy poczujesz się pewnie w galopie, można rozpocząć naukę samodzielnego zagalopowania. Jeśli na padoku widzę, że jest problem z dosiadem to ćwiczę do skutku. Tłumaczę, pokazuję (bardzo niecenzuralnie  wygląda ruch bioder pokazywany z ziemi), wyjaśniam. Nie święci garnki lepią, łatwiej mi nauczyć galopu niż anglezowania.

A zagalopowanie? Nawet dla galopującego swobodnie jeźdźca samodzielne włączenie tego biegu u konia może stanowić problem. Co robić, by koń pod nami zagalopował? Przede wszystkim nie startuj z energicznego i obszernego kłusa – nie uda się. Przed zagalopowaniem skróć konia, podstaw mu mocno zad, a łatwiej przyjdzie mu zagalopować. Zwiększ jego czujność półparadą, a nawet kilkoma. Łydki aktywizujące, wodze ograniczające i pokazujące kierunek i jazda! W momencie zagalopowania koń potrzebuje szyi do wykonania skoku galopu. Wodze powinna w tym momencie lekko ustąpić i voila! W każdym kolejnym kroku galopu łydka leży tak, jakbyśmy chcieli ponownie zagalopować. Zazwyczaj moim uczniom koń gaśnie po pierwszym takcie, bo uważają, że skoro ruszył to teraz tylko siedzieć. Nie, w każdym kolejnym skoku galopu zachowuj się tak, jakbyś chciał znowu zagalopować – podtrzymuj gaz, bo silnik zgaśnie, jak w samochodzie – noga stale na pedale gazu. To jest zagalopowanie na prostej, więc noga nie ma znaczenia. Jak zagalopować np. na prawą?

1. Motor w zadzie odpalony – koń podstawiony i zebrany.

2. Półparada jako sygnał: „Uważaj teraz koniu!”

3. Prawa kość biodrowa mocniej obciążona.

4. Prawa łydka na popręgu daje sygnał.

5. Prawa wodza lekko ustawia i nadaje kierunek.

6. Lewa łydka za popręgiem ogranicza i nie daje wypaść zadem.

7. Lewa wodza ogranicza wypadnięcie łopatką na zewnątrz.

8. Wodze ustępują w momencie wykonywania skoku do foule. Pamiętaj, że w galopie, tak jak w stępie, a zupełnie inaczej niż w kłusie, głowa i szyja konia „potakuje” tzn. wykonuje ruch, jakby koń kiwał nią potwierdzająco, na tak. Ręka powinna elastycznie podążać za tym ruchem, cały czas utrzymując ten sam kontakt z pyskiem.

Jak opanujesz galop, to i skoki będą bułką z masłem. Przecież skok to nic innego jak wydłużone foule galopu. Tylko pamiętaj – wszystko po kolei. Nie wchodź na wyższy level, jeśli nie ukończyłeś poprzedniego. W myśl poprzedniego wpisu – nie miej parcia na extreme, tylko porządnie odrób poprzednie lekcje. Jak ja odrabiałam dwa miesiące zanim ponownie zaczęłam galopować.

Fot. Kuba Lipczyński # Czubajka i Raszdi

Autor: Kategoria: TEORIA vs. PRAKTYKA

Kiedy galop?

DSC_9770

Obozowicze cały czas męczą nas o galop. Najwięcej Ci, którzy dwa dni wcześniej zeszli z lonży. Zastanawiałam się nad fenomenem tej odwagi / bezmyślności i żadne sensowne rozwiązanie mi do głowy nie przyszło. Wojtek, mój szwagier wyjaśnił mi to najlepiej: „Bo się jeszcze porządnie z konia nie zrąbali. Jak spadną i sobie dobrze tyłek obtłuką, to nabiorą pokory. Ci, co długo jeżdżą to mają doświadczenie i już wiedzą, czym grozi brawura”. Jasne i oczywiste. Rozumiem, że ktoś czuje, że nadszedł już czas na galop i chce spróbować.  Ale jak wyjaśnić ten popęd do extreme u jeźdźca, który w kłusie siedzi mocno niepewnie, kulturalnie mówiąc. Bo ja taka kulturalna jestem.

Za wcześnie rozpoczęta nauka galopu kończy się przeważnie źle. Spadasz z konia, wcale nie w galopie, o nie. Spadasz przy przejściu z galopu do kłusa. Bo to jest ten trudny moment. Sam galop to bułka z masłem, to co w nim przeraża to prędkość. A jak już hukniesz o glebę to albo się mocno wystraszysz, albo się zniechęcisz. Oba wyjścia skutkują tym samym – jazdę konną coraz bardziej ograniczasz, w końcu odpuszczasz, przekonany, że się nie nadajesz. Kilka już takich przypadków miałam. Mało brakowało, a sama bym takim była. Dziesięć lat temu spadałam z konia, gdy kaszlnął, pierdnął, zahamował. Leciałam jak ostatnia sierota, aż w końcu się poryczałam, że tak bardzo bym chciała jeździć, a po prostu się nie nadaję. Kuba, wtedy jeszcze nie mąż i nie narzeczony, chodził za mną i śpiewał: „I znów księżniczka Anna spadła z konia..” Pożaliłam się mamie, że jestem do niczego, nic ze mnie nie będzie i mogę co najwyżej gnój wyrzucać, żeby się w stajni przydać. Mama postawiła mi warunek – dała mi dwa miesiące, podczas których miałam kategoryczny zakaz galopu. Całe wakacje jeździłam konno – na padoku, w każdy teren jaki się napatoczył, wracałam nawet konno z przejażdżek dla kolonii. Średnio spędzałam po 5-6 godzin dziennie w siodle. Bez galopu. Ani jednego foule. Pod koniec sierpnia przyszłam do mamy i powiedziałam, że albo galop albo kończę z jazdą, bo już mi wszystkie plomby z zębów wypadły od tego tłuczenia się wiecznie kłusem. A mama na to: „I dopiero teraz jesteś gotowa! Od tej chwili nie spadniesz z konia i ja Ci to gwarantuję!” I wiecie co? Nie spadłam. Jeśli nie liczyć wysadzenia mnie z siodła przez strzał z zadu i upadku razem z koniem na zakręcie (śnieg był, ślisko) to ja już z koni nie spadam. Nie mówię, że nie spadnę. Ale z byle powodu kontaktu z siodłem nie tracę. Równowagę mam wyćwiczoną, reakcje prawidłowe, gotowa jestem zawsze. Pewnie jeszcze wiele gleb przede mną, ale odpukać, dziś już nawet nie pamiętam jak to jest spadać.  A galop, niestety, nie podnosi mi już adrenaliny. Niestety, bo choć galop endorfiny pompuje mi do mózgu na maksa, to tej nutki strachu trochę mi żal…

Na galop jesteś gotowy wtedy, gdy tak już się obstukasz w kłusie, że czujesz się na siłach spróbować i bardzo, ale to bardzo tego chcesz. Ja swoich uczniów nigdy nie zmuszałam do galopu, choć często wiedziałam, że poradzą sobie z palcem w oczodole. Ale skoro sami mają obawy, to po co im to? A nóż się zrąbią i potem będzie trudniej. Lubię, gdy ktoś, kto pewnie siedzi prosi o zagalopowanie, pyta, czy już może. Ale nie znoszę tych bezmyślnych bubków, którzy męczą o galop, a nawet w stępie latają po siodle jak wolny elektron. Kiedyś mama pozwalała mi uczyć takich pokory – weź ich na plażę i tak przewieź, że im bryczesy spadną. A lądowanie zaplanuj im w miękkim piachu, żeby bezpiecznie było. Teraz czasy samowolki minęły. I mogę już tylko powoływać się na ich rozsądek i starać się wybić ze łba te brawurowe pomysły.

A jak uczę galopu? Jutro Wam powiem. Do tego czasu tłuczcie się kłusem, nie zaszkodzi:) Dobranoc!

Fot. czubajka.pl # Heniek

Autor: Kategoria: TEORIA vs. PRAKTYKA

Czy w rekreacji hodowla się opłaca?

DSC_1146

Pamiętam czasy, gdy nie kupowaliśmy koni. Stado odmładzaliśmy kryjąc nasze klacze, a wychowywane w grupie źrebięta od małego uczyły się zaufania do ludzi. Wierzyliśmy, że konie własnej hodowli są lepsze, pewniejsze, stabilniejsze psychicznie, bo znaliśmy sposób ich chowu i od małego budowaliśmy porozumienie koń-człowiek. Potem przyszły takie czasy, że stało się to zupełnie nieopłacalne. No bo pomyślcie: dopiero w piątym roku swojego życia konie mogły pracować w rekreacji. Ułożone w trzecim roku pastwiskowym, w kolejnym nabierały doświadczenia i przygotowywały się kondycyjnie do pracy z klientami. Pewnymi i dobrymi końmi rekreacyjnymi stawały się mniej więcej w wieku 7 lat. Przez ten czas koszty utrzymania, wyżywienia, szczepienia i opieki kowala sprawiały, że inwestycja zwracała się parę lat. Dziś dobrego konia rekreacyjnego można kupić za grosze. Dziesięciolatki o zrównoważonym charakterze, chętne i posłuszne można nabyć za naprawdę niedużą kwotę. Szczególnie jeśli zdejmujesz konia z haka, jak to zazwyczaj robimy. Cena rzeźna jest śmiesznie niska; zdradzę Wam sekret – cena Esauła (ogier z licencją i imponującym pochodzeniem), Faramuszki, Tabaki czy Talara nie przekraczała 4000zł za sztukę. Za jedno uratowane życie. Za szansę. Za nadzieję na humanitarną śmierć, a nie rzeźnicki hak. Dużo? Dla porównania – urodzona u nas Lotna kosztowała nas już: 3 lata żywienia, 3 lata szczepień, 3 lata odrobaczania, 3 lata werkowania kopyt, 1 szycie chirurgiczne rozciętej powieki, 1 dłuższe leczenie antybiotykowe. Ogółem: lekko zainwestowaliśmy już dyszkę. Przed nami jeszcze co najmniej dwa lata, w czasie których Lotna na swoje utrzymanie nie zarobi. Krycie Lindy,matki Lotnej nic nas nie kosztowało, bo ogiera mamy na miejscu. Ten koszt, załóżmy, odpada. Ale wysoko źrebna Linda, a później karmiąca Lotną, również nie pracowała na pełen etat. A ile pracy włożonej w opiekę i utrzymanie – wywożenie gnoju, ścielenie słomą, karmienie, pojenie; ile się ten Mirek nachodził koło źrebaka, który przecież generuje same koszty, zysków żadnych poza cieszeniem oka. Pozostaje nam tylko mieć nadzieję, że Lotnej nie spotka żadna niemiła niespodzianka, jak ochwat Laszki, który wyłączył ją z pracy zanim ją w ogóle zaczęła. Dziś Laszka pozostaje w naszej stajni na etacie kosiarki do trawy.
Koń własnej hodowli to radość i pewność, że nie popełniasz błędów, które czasem stwarzają problemy użytkowe trudne do rozwiązania bez poznania ich genezy. Trudno odchuchać konia, który był traktowany niewłaściwie i ma wpojony lęk, brak zaufania do człowieka i automatyczny bunt. Pewność, co do przeszłości konia daje Ci własna hodowla. Kupno dojrzałego wierzchowca to loteria. Ale przykład Laszki pokazuje, że hodowla jest również grą w ruletkę.

Bardzo żałuję, że obecnie nie kryjemy naszych klaczy i nie mamy potem stadka źrebiąt. Niestety, warunki finansowe nam na to nie pozwalają. Jaka to była radość, gdy w jednym czasie źrebiło się 4-5 klaczy! Ile zabawy, obserwowania młodziaków, przyjemności z poznawania ich charakterów. I ogromne przywiązanie, bo znaliśmy te konie jak własną kieszeń. Teraz kupujemy konie dorosłe, często po przejściach. Jasne, że miło nawiązywać porozumienie, zaprzyjaźniać się. Mimo wszystko to nie to samo, co budować tę więź od małego. Szkoda, że nie stać nas na hodowlę. Najzwyczajniej nas nie stać.

Fot. Kuba Lipczyński # Morgan

Autor: Kategoria: TEORIA vs. PRAKTYKA

Na początek zapnij lonżę. Potrafisz?

DSC_0684

Lonżowanie konia jest sztuką. Wydaje się, że każdy lepszy gamoń może popędzać konia trzymanego na lince. Owszem, może. I tak zazwyczaj lonżowanie wygląda. Tymczasem, aby praca na lonży miała sens, należy od początku do końca robić to prawidłowo. Człowiek nie posiadający wiedzy i wyczucia może lonżowaniem zrobić więcej szkody niż pożytku.

Krok pierwszy – jak przypiąć lonżę? Jest kilka sposobów. Ja na przykład bardzo długo stosowałam ten najgorszy. A teraz spójrzcie:

DSC_5353Sposób nr 1 – przypięcie do wewnętrznego pierścienia wędzidła.
Umożliwia to miękki kontakt z pyskiem konia. Sposób ten daje najlepsze rezultaty, najłatwiej ustawia konia na pomoc, jaką jest prowadząca wodza, skracając czy oddając lonżę. Zdarza się jednak, że przy zbyt silnym działaniu przeciągnie się wędzidło w pysku konia. Takie zapięcie powinno być stosowane łagodnie i z wyczuciem.

DSC_5362Sposób nr 2 – przypięcie lonży przez potylicę konia i wewn. kółko wędzidła do pierścienia zewn.
Zawsze myślałam, że to najlepszy sposób. Gdybym wcześniej się zastanowiła i rozważyła zachowanie lonżowanego konia, zamiast bezwiednie papugować podpatrzony gdzieś sposób, nie zapinałabym lonży w ten sposób. Takie podpięcie prowokuje konia do skrzywienia łba, utrudnia rozluźnienie i właściwy kontakt. Zbyt mocne działanie lonży powoduje, że koń albo zadziera łeb, albo chowa się przed wędzidłem schylając głowę do piersi. Wędzidło połączone w ten sposób z lonżą unosi kącika pyska i powoduje niepotrzebny ból. Nie polecam.

DSC_5356Sposób nr 3 – przypięcie do zewnętrznego pierścienia wędzidła poprzez pierścień wewnętrzny.
Fatalny wybór. Zapięta w ten sposób lonża powoduje zgięcie wędzidła (szczególnie tego łamanego) i działa na podniebienie. Stały ucisk wędzidła na pysk konia otępia zakończenia nerwowe w szczęce i w rezultacie takim lonżowaniem sami sobie robimy tępego w pysku konia. Beznadziejny sposób, nie powinien być w ogóle stosowany.

Brak refleksji na temat prawidłowego podpięcia lonży spowodował, że długo robiłam to źle. A kiedy zaczęłam to jako-tako rozważać, zaczęłam robić to jeszcze gorzej – za pomocą tzw. mostka. Wygląda on tak:

DSC_5343

Niemiecka Federacja Jeździecka wydała podręcznik lonżowania, opracowany w jęz.polskim m. in. przez W.Pruchniewicza i W. Mickunasa. Dowiedziałam się z niego, że mostek (czyli tzw. łącznik) to pomyłka i przepis na porażkę. Działa jeszcze ostrzej niż sposób nr 3. W żadnym wypadku nie powinien być stosowany! Mit mostka obalony.

Co będzie najlepsze i najłagodniejsze dla konia? Użycie kawecanu. Nie mamy kawecanu w naszej stajni (wiem, poważne zaniedbanie, wstyd i hańba nam po stokroć), więc pozwólcie, że przedstawię Wam jego wygląd na pożyczonym z neta obrazku:

kawecan

Kawecan, jaki jest, każdy widzi. Lonżę zapina się do pierścienia na nosie. Nie oddziałuje to bezpośrednio na pysk konia, jest więc delikatniejsze i, niestety, nie sprzyja pracy na kontakcie. Skutecznie uniemożliwia ustawienie konia na pomoc wodzy, ale nie wyrządza żadnej krzywdy i jest idealny dla młodych koni lub tych szczególnie wrażliwych. Dla koni dobrze wyszkolonych bardziej polecam pracę za pomocą kontaktu z pyskiem poprzez zapięcie nr 1.

Fot. 1 Magda Wiśniewska # Talar

Fot. 2-5 Kuba Lipczyński # Sukcesja

Fot. 6 www.x-horse.com Polecam zakupy w sklepie internetowym, sprawdziłam :)

Autor: Kategoria: TEORIA vs. PRAKTYKA

Jaki dosiad na cavaletti?

SONY DSC

Słyszałam już wiele opinii, każdy instruktor ma swój własny pogląd na to, jak powinno się jechać przez drągi czy cavaletti. No właśnie, drągi to jak sama nazwa wskazuje, po prostu drągi, przeszkody poziome leżące na ziemi. Cavaletti (po polsku po prostu koziołki) to takie same drągi uniesione nieco nad ziemią, np. postawione na niedużych stojakach. Sens jazdy przez takie drągi jest prosty, choć wielu jeźdźców nie zastanawia się, po co właściwie przez nie jeździ. Jazda przez drągi ma uczyć konia obszernego wykroku (tak, by nie uderzał kopytami o leżące drągi), ma na celu wyćwiczenie stawów i mięśni odpowiedzialnych za zginanie nóg (korzystne przy treningach skokowych), umięśnienie szyi i kręgosłupa konia. Koń, który był szkolony na drągach, skacze dokładnie z pięknym baskilem. Aby taki trening na drągach był skuteczny i dawał rezultaty, trzeba pamiętać, by utrzymać konia w równym tempie i by mu nie przeszkadzać, nie zaburzać jego równowagi nieskoordynowanymi ruchami w siodle.

Ale jakim siadem powinno się jechać przez drągi? Pełnym siadem, półsiadem, a może kłusem anglezowanym? Sama najczęściej polecam moim uczniom jechać w półsiadzie (drągi traktuję jako przygotowanie do nauki skoków), mój szwagier akceptuje tylko i wyłącznie jazdę kłusem anglezowanym, na kursie instruktorskim kazano mi pokonywać drągi w pełnym siadzie. Więc w końcu jak?

Moim wielkim autorytetem w dziedzinie jeździectwa jest, wspominany już przeze mnie, Wojciech Mickunas. O ile z wieloma autorytetami potrafię w duszy po cichu  polemizować, tak każde słowo i każdą myśl p. Mickunasa przyjmuję jako wersje ostateczną, nie podlegającą żadnej dyskusji i jedyną słuszną. Szanuję go jako trenera, zawodnika, jeźdźca, znawcę końskiej duszy i przede wszystkim człowieka. Jednym z moich wielkich marzeń jest spotkanie z p. Mickunasem i możliwość bicia przed nim pokłonów. Kto wie, tyle marzeń już zrealizowałam, może i to się spełni. Miałam okazję słuchać wykładów, a nawet jeździć pod okiem p. Andrzeja Orłosia i p. Heleny Zagor. Czas na atak na p. Wojciecha.  Jak tylko go namierzę i obmyślę plan podboju, przypuszczam szturm.

Jak więc jechać te drągi? Przemyśleliście już sprawę? Dałam Wam czas wprowadzając dygresję o moim idolu. Porównaj swoją opinie z tym, co na temat drągów mówi W. Mickunas:

Ci, którzy siadają w siodło, twierdzą, że tym sposobem wymuszają na koniu większe zaangażowanie zadu, choć trudno sobie wyobrazić, żeby obijanie pleców pośladkami w siodle miało wpływ na aktywniejszą akcję tylnych kończyn. Ci, którzy przechodzą do półsiadu, twierdzą, iż odciążają koniowi grzbiet, choć nadal na nim siedzą, a ich ciężar wcale się nie zmniejsza, bo ważą wciąż tyle samo. Mało kto stara się zrozumieć, że trzeba zgrabnie na koniu balansować, wykorzystując do tego mięśnie swoich nóg, by zachować równowagę, ułatwiając tym samym zadanie koniowi. Można przy tym jechać pełnym siadem, półsiadem, albo normalnym anglezowanym kłusem, byle zgrabnie balansować. Sposób siedzenia powinien być świadomie dostosowany do konia i sytuacji.

A więc? Jedź te cholerne drągi jak chcesz, nawet stojąc w siodle na głowie, ale na rany koguta, balansuj! Trzymaj równowagę i nie wibruj po siodle jak wolny elektron! Albo wsadź sobie na plecy wirującą pralkę i sam spróbuj skoki przez płotki. Nie przeszkadzaj koniowi, a trening na drągach będzie miał sens. Bez względu na to, czy anglezujesz, jedziesz w półsiadzie, na oklep czy tyłem na przód.

Fot. W. Wołowicz # Linda 

Autor: Kategoria: TEORIA vs. PRAKTYKA

Nie kupuj konia w worku

DSC_4252

Kupiliśmy już wiele koni. Zazwyczaj zakup był udany, ale zdarzały się nam przykre wtopy. Jeśli planujesz zakup konia, przeczytaj kilka moich rad czyli porady kogoś, kto sam nigdy konia nie kupił, ale wnikliwie obserwował mistrza w postaci własnej teściowej.

*Gdzie szukać? Ogłoszenia na portalach internetowych, w prasie branżowej, wici rozesłane wśród znajomych? Rób, co chcesz. Nieważne jak i gdzie kupujesz, ważne co. Osobiście zachęcam do kontaktu z handlarzem. Nie uwierzycie, jakie dobre konie ludzie oddają za grosze. Masz szansę ocalić je od trafienia do rzeźni, spróbuj, warto. My zdjęliśmy z haka Tabakę, Talara, Faramuszkę… Część z obozowiczów zapewne kupiłaby je od nas bez mrugnięcia okiem. No czego im brakuje, czego? Miały skończyć na włoskim stole? Szok!

*Jaka płeć? Osobiście polecam wałachy. Ogier zawsze będzie problematyczny pod względem zapewnienia mu wybiegu, pastwiskowania. Chciałam kiedyś wstawić Esauła do stajni w Trójmieście, więc wiem jak reagują właściciele pensjonatów dla koni na hasło ogier. Poza tym ogier jest, wiadomo, bardziej pobudliwy i wymaga b. regularnej pracy. Klacz z kolei jest wspaniała, ale miewa humory w rui, a jeśli ją dodatkowo zaźrebisz, bo zatęsknisz za posiadaniem pięknego źrebaczka, to pracę pod siodłem masz utrudnioną w wysokiej ciąży i potem z mamusią karmiącą. Wałach to najlepszy wybór dla rekreacyjnych celów.

*Maść. Większość koniarzy po maści ocenia urodę konia. Generalnie nie ma zasady, że np. siwek to super dresażowiec, gniady to megaskoczek, a kasztany najlepiej robią salto. Od maści zależy tylko wrażenie estetyczne, nie charakter czy temperament konia.

*Wiek. Kto świetnie jeździ i sprosta temu zadaniu może kupić surowego trzylatka i ułożyć go pod siebie. Ja na takie coś mogę się zdecydować, bo poważniejsze problemy, jakie mogłyby wyniknąć i ujawnić się w temperamencie takiej surowizny (np. stawanie dęba) rozwiązałby dla mnie Kuba. Jeśli nie jesteś Kubą lub nie masz pod ręką do dyspozycji takiego Kuby to odpuść. Najlepiej kup konia w wieku 6-10 lat. Zrównoważony, doświadczony, młody na tyle, byś cieszył się jego towarzystwem jeszcze długo.

*Wzrost. Dopasuj do siebie. Kuce i małe konie dla dzieci, wyższy konik dla młodzieży. Warto dopasować też kaliber – osoba bardzo wysoka nie powinna inwestować w araba, lecz zdecydować się na coś powyżej 160cm w kłębie; tak samo filigranowe dziewczątko 150cm w kapeluszu nie musi jeździć na śląskim smoku. Generalnie i tak możesz wybrać, co Ci się podoba.

*Charakter i temperament. Do rekreacyjnej jazdy warto wybrać spokojne, zrównoważone zwierzę. Poobserwuj przez chwilę proponowanego Ci konia – oczy, uszy, zachowanie. O mimice konia będę jeszcze pisać, ale wiadomo, że spokojny konik będzie miał jasne spojrzenie, nieruchome uszy, skoordynowane ruchy. Pod siodłem sprawdź przede wszystkim stęp – koń, który wyrywa, capluje, podbiega kłusem będzie trudniejszy dla amatora, bo sygnalizuje problemy i nieporozumienia psychiczne z poprzednim jeźdźcem, często trudne do odbudowania. Stępem koń powinien iść chętnie, regularnym rytmem, bez ociągania się, stawania i bez wyrywania się do wyższego biegu.

*Zdrowie. Bez nóg nie ma konia. Sprawdź kopyta – powinny być zadbane (zapuszczone kopyto może sugerować problem z podawaniem nóg, każdy kowal Cię wyklnie, jak będzie miał werkować wariata), bez przerostów, ze zdrową koronką. Strzałka musi być wyraźnie widoczna, a cała puszka mocna i regularna. Upewnij się, że na pęcinach, ścięgnach nie ma żadnych zgrubień, bolesności. Ścięgna powinny być w dotyku elastyczne i chłodne. Potem sprawdź, czy koń dobrze widzi – na oczach nie może być zmętnień i przebarwień. Zdrowie konia to podstawa, więc jeśli poważnie myślisz o zakupie, to opłaca się zainwestować w wizytę weterynarza – on najlepiej sprawdzi, czy nie będziesz miał problemów z nabytkiem.

Kupno konia to duża odpowiedzialność. Warto przemyśleć trzy razy sens takiego zakupu (zapoznaj się ze skutkami posiadania konia), a pięć razy wybór. Życzę udanych zakupów, bo reklamacje i zwroty rzadko są uznawane.

Fot. Kuba Lipczyński / ogier Salbon, SO Kętrzyn

 

 

Autor: Kategoria: TEORIA vs. PRAKTYKA

Jeździec idealny – jakie cechy powinien mieć?

DSC_1664

Jeździć każdy może. Wróć, wozić się każdy może. Aby osiągnąć pełną harmonię i mistrzostwo w jeździe trzeba wyróżniać się pewnymi cechami charakteru, które czynią jeźdźca idealnym partnerem konia. Jaki powinien być wzorowy jeździec?
Pisałam już o elitarnym aspekcie jazdy, o tutaj. To, czy do tej elity należysz, zależy przede wszystkim od tego, czy masz takie cechy:

1. Kultura osobista – tłumaczyć nie trzeba. Ordynarnym chamom i bezmózgim kmiotom mówimy stanowcze NIE.
2. Miłość do zwierząt i empatia. Jasne i oczywiste. Kocham konie, nie krzywdzę ich. Wszelkich błędów szukam najpierw u siebie, nie obarczając winą zwierzęcia i nie wyładowując na nim moich frustracji. Współczuję im konieczności słuchania tępaka, jakim jest człowiek i jestem wdzięczna za okazaną mi chęć współpracy.
3. Cierpliwość. Niezbędna i konieczna. Jazda konna to nie spektakularny sport z szybkimi i imponującymi efektami. Pogódź się z tym i zaakceptuj, że na efekty trzeba długo czekać. Nie ma drogi na skróty. A jeśli jakąś pseudo-drogę zastosujesz, złamiesz punkt nr 2.
4. Samodyscyplina i upór. Najlepszy przykład, jaki znam to mój szwagier Wojtek. Z jazdy nie zwalnia go ani gradobicie, ani tsunami. Podejrzewam, że jeśli mój pogrzeb będzie kolidował z planem treningów Wojtka, to stypa będzie tańsza o jedną osobę.  Postawiony sobie  cel Wojtek realizuje z zaparciem i nie szuka wymówek.
5. Odpowiedzialność za partnera. Czyli za konia, oczywiście. Idealny jeździec stawia dobro konia na pierwszym miejscu. Nie zaryzykuje kontuzji konia swą nierozwagą czy bezmyślnie nie obciąży jego zdrowia psychicznego.  Dba o zdrowie i bezpieczeństwo swojego partnera.
6. Sprawiedliwe postępowanie. Dotyczy zwłaszcza karania. I znów – odsyłam Was do tego wpisu.
7. Wiedza teoretyczna. Jeździec idealny dokształca się, czyta, bada. Ma solidną wiedzę na temat natury konia, jego zachowań i cech gatunkowych (czyli dobrze wie m. in. to) oraz zasad szkolenia i postępowania z koniem. Rozumie konie i sposób najlepszej z nimi współpracy.

Opisane wyżej cechy są niezbędne dla tworzonego przeze mnie na Waszych oczach ideału. Co przyda się nam jako bonus, niekonieczny, ale mile widziany? Przede wszystkim średni wzrost i smukła sylwetka. Jeśli masz nadwagę to zlituj się i wróć do pkt 2. Potrenuj z Ewą Chodakowską i wtedy zostań mistrzem olimpijskim w którejś z dyscyplin jeździeckich. Wyjdzie nie tylko na korzyść konia, ale również pomoże Ci osiągnąć konieczną dla jeźdźca idealnego sprawność fizyczną. Do tej sprawności zaliczam niezbędną zręczność, nie mylić z siłą. Nie musisz być Pudzianem, po prostu bądź zręczny, reaguj i działaj.
Koń może pociągnąć na wędzidle kilka ton. Masz taką siłę? Więc nie próbuj się z koniem siłować. Sprawnie reaguj na zagrożenie i zręcznie go unikaj. Nie rozstawaj się z siodłem z byle powodu i naucz się wykorzystywać własną sprawność i spryt, by wygrać w potyczce.

Mogę powiedzieć skromnie, że poza drobnymi niedociągnięciami (lenistwo, nieogar zręcznościowy) mam dobre zadatki na idealnego jeźdźca. Takim jednak nie jestem. Jeszcze nie. Jeszcze.

Fot. Kuba Lipczyński # Sukcesja i ja

Autor: Kategoria: TEORIA vs. PRAKTYKA

Zbrodnia i kara – czy można konia karać biciem?

CC

Karanie konia jest, niestety, nieodzowne w procesie jego wychowywania i szkolenia. Pewnie każdy zgodzi się ze mną, że bicie jest złe. Nie zamierzam tego kwestionować. Ale nigdy nie powiem, że nie powinno się karać konia. Nie przyznam racji żadnemu miłośnikowi „konisi” twierdzącemu, że karać nie wolno. Jak w ogóle można mówić o procesie wychowawczym bez stosowania kar? Czy Wasi rodzice nigdy Was nie karali? Nie mówię o laniu kablem od żelazka, bo to już zahacza o sadyzm. Mówię o zwykłych karach, jakie rozhulany nastolatek musi znosić – szlaban na kompa, godzina policyjna, zakaz obejrzenia filmu w telewizji czy wyjścia na imprezę. Takie kary nie zrujnowały mi psychiki, nie okaleczyły mnie w żaden sposób, nie powodowały bólu fizycznego i nie podkopały mojej miłości i przywiązania do rodziców. Tak samo w postępowaniu z koniem należy opierać się na systemie kar. Kar, które następują bezpośrednio po przewinieniu (koń nie kojarzy w odstępach czasu, nie łączy faktów) i, to już mój prywatny pogląd, nie powodują niepotrzebnego bólu i stresu. Zbyt często widuję jeźdźców karcących swoje wierzchowce stosowaniem „trzech szybkich” po zadzie, aż zostają pręgi. Zbyt wiele koni spotkałam, które na widok bata do lonżowania tańczyły z szaleństwem w oczach. Koń ma dziwną skłonność, którą chyba też można wytłumaczyć instynktem stadnym i przyzwyczajeniem do poddawania się osobnikowi stojącemu wyżej w hierarchii. Koń cierpi w milczeniu. Znosi maltretowanie fizyczne i ból bez skargi. Dopiero oszalały ze strachu zaczyna się bronić. Stosując jakiekolwiek kary trzeba pamiętać, że sekretem doskonałej jazdy konnej jest pozyskanie zaufania konia. Nie osiągniesz tego karząc konia w przypływie emocji czy gniewu. Kara musi być przemyślana, jasna i oczywista dla konia i musi przestać działać, gdy osiągnie skutek.

Aby zastosować karę, trzeba upewnić się co do kilku rzeczy. Po pierwsze: czy kara ma sens? Czy jest konieczna? Rozważ, co kryje się za zachowaniem konia i czy kara jest potrzebna. Podam Wam przykład:

Horpyna stawała dęba. Zaczęło się od wspinania się, gdy stanęła przed czymś, czego wcześniej nie widziała – samochód zaparkowany w lesie, śmietnik, suszące się na linkach pranie. Na sygnał łydką i wymuszanie ruchu naprzód stawała dęba. Po jakimś czasie zaczęła wycinać świece, gdy tylko Wojtek zdążył usiąść w siodle, od razu pod stajnią, bez zrobienia kroku. Kiedy powinno się ją karać?
Za pierwsze próby dębowania nie powinna dostawać po tyłku. Nie wynikały one z jej złej woli, lecz ze strachu. Broniła się, jej reakcja była wynikiem strachu, a nie złośliwości. Za naturalny instynkt nie można konia karać, to pozbawione logiki. Nie możesz tłuc batem konia, który się spłoszył. Spotęgujesz tylko jego stres i dodatkowo mocno nadwątlisz jego zaufanie do Ciebie. Takie dębowanie powinno zostać zażegnane inaczej. Za wspinanie się pod stajnią, powinna zostać ukarana. Robiła to, by uniknąć pracy pod siodłem, buntowała się w złej woli i złośliwie. Takie zachowanie należy ukarać.

Skarciłam kiedyś na padoku konia za zignorowanie mojego polecenia, a więc w moim pojęciu nieposłuszeństwo. Mama, która byłą ze mną i przygotowywała mnie do egzaminów instruktorskich zawołała: „Za co? On Cię po prostu nie zrozumiał”. Nie można karać konia za niezrozumienie polecenia; kara należy mu się za zignorowanie go.

Zanim ukarzesz konia, upewnij się, że jego nieodpowiednie zachowanie nie było instynktownym unikiem zagrażającej mu w jego pojęciu sytuacji lub zwykłym niezrozumieniem Twoich intencji. Tylko zasłużona kara nie odbije się na Twoim porozumieniu z wierzchowcem. Bez zdobycia jego zaufania nigdy nie będziesz dobrze jeździć konno, nawet nie powąchasz mistrzostwa, jaką daje harmonia z koniem. Jeśli zachwiejesz jego zaufanie stosowaniem niesprawiedliwych kar, koń się zbuntuje. W próbie sił nie masz z nim szans, uwierz mi. Jego opór zaowocuje agresją, a tego trzeba za wszelką cenę unikać, choćby dlatego, że nie wygrasz, słabeuszu, ze zdesperowanym koniem. Często mówi się, że jeździectwo to elitarny sport. Kiedyś nie umiałam tego pojąć, bo przecież każdy może jeździć, tej możliwości nie zamyka przed Tobą ani zasobność portfela, ani Twoje pochodzenie czy talent. Zrozumiałam to w pełni, gdy przeczytałam wypowiedź znanego polskiego trenera i olimpijczyka Wojciecha Mickunasa:

„Do prawdziwych sukcesów mogą dojść tylko ludzie o pewnym stopniu kultury i intelektu. Obcowanie ze szlachetnym i wspaniałym zwierzęciem, jakim jest koń, nie toleruje bowiem chamstwa”.

Jeśli na koniu wyładowujesz własne frustracje i każesz go w gniewie i bez przemyślenia zasadności tej kary, to daleko w swej karierze nie zajdziesz. Ty i koń tworzycie drużynę, zgrany team; jeśli nie traktujesz konia jak partnera, lecz winisz za własną nieudolność, a wyżywanie się na tym wielkim zwierzaku podnosi Twoją samoocenę i czujesz się panem i władcą, to kiepsko skończysz. Jazda konna nie jest dla Ciebie. To nie jest sport dla ordynarnych brutali. To sport dla elity, naprawdę.

Jak karać? Powiem Wam jakie sposoby karania poznałam w czasie mojej wieloletniej nauki jazdy konnej w różnych stajniach, podczas obserwacji jeźdźców, z opowieści mojego największego mentora- mamy:
1. Ostroga. Stosowana z rozwagą jest b. pomocna. Ale nadal pamiętam Walkirię, którą kupiliśmy od handlarza, a która miała na bokach blizny po stosowaniu ostrogi. Każde skrwawienie konia i rozcięcie skóry to nadmierna i niepotrzebna kara. Działanie ostrogi powinno być krótkie i dyscyplinujące, a nie sadystyczne.
2. Palcat. Ten krótki, skokowy zakończony jest łatką i robi więcej hałasu niż sprawia bólu. Jeśli stosujesz go, bo koń rzeczywiście zasłuży, jest dobrą i mocną karą. Najwyższy rodzaj kary takim palcatem, to złapanie wodzy w jedną rękę i uderzenie z boku zadu. Konia nie wolno bić po głowie, szyi, zadzie z góry (wywoła brykanie). Najlepsze jest stuknięcie w okolicy łopatki. Jednorazowe. Okropnie wygląda jeździec, który tłucze konia seriami, wyładowując swoje frustracje.
3. Bat ujeżdżeniowy. Jest dłuższy i zamiast łatki ma na końcu tylko sznurek. Ostre smagnięcie takim batem może rozciąć skórę. Takim batem motywujesz konia lekko, nie możesz prać go bez opamiętania. Po czym poznać, że koń spotkał się już z nieuzasadnionym i mocnym karaniem batem? Boi się, gdy przekładasz go do drugiej ręki, zmieniając kierunek jazdy. Koń, który zna bat jako karę zasłużoną, nie będzie się go panicznie bał, lecz respektował.
4. Bat do lonżowania. Wszystkie nasze młode konie są lonżowane za pomocą bata. Żaden się go panicznie nie boi i nie reaguje stresem na jego widok. Jeden Raszdi zwiewa, gdzie pieprz rośnie, gdy podnoszę bat. Od razu widać, że w przeszłości nie stosowano go prawidłowo. Nie wiem jak, Raszdi nie urodził się u nas. Podejrzewam po prostu mocne, niesprawiedliwe lanie po głowie.
5. Szarpnięcie za pysk. Nie polecam. Ostra kara, która na dodatek otępia pysk. Lepiej zatrzymać konia lub kazać mu się cofnąć. Pysk dostanie dawkę kary w postaci wzmocnionej pomocy, ale nie zranisz dziąseł, nie rozerwiesz kącików pyska. Jeśli już stosujesz szarpnięcie, nie unoś rąk do góry. W ten sposób wędzidło działa najostrzej.
6. Wzmocnienie pomocy. Najlepszy wymiar kary. Dla konia dobrze ułożonego i wrażliwego kara taka jest odczytywana prawidłowo i przyjęta we właściwy sposób. Mocna łydka, ostrzejszy kontakt. Na rażące przewinienia niestety za słaba. Czasem bez lania się nie obejdzie…

Na koniec opowiem Wam historię naszego Chabra. Kilka lat temu oddaliśmy go na szkolenie zaprzęgowe do Stada Ogierów w Starogardzie Gd. Gdy pojechaliśmy go odebrać, nie poznaliśmy naszego niesfornego łobuza. Pracownik SO wyprowadził go z boksu, postawił na korytarzu (bez uwiązu czy kantara!) naprzeciwko ogiera, z którym Chaber miał iść w bryczce w parze. Konie stały na korytarzu łbami do siebie, żaden nie był uwiązany. Pracownik zostawił konie na korytarzu i poszedł po uprząż! Gdy Chaber wysunął łeb w kierunku ogiera, facet huknął: „No!” i Chaber zabujał się nie odrywając żadnej nogi od ziemi. Stał grzecznie podczas zakładania uprzęży, ten sam Chaber, który tańczył oberka podczas siodłania, wyrywał się i deptał po nas bez szacunku. Byłam zaszokowana tym, co widziałam. Tak grzeczny i posłuszny? Swoje zdziwienie oczywiście wyraziłam na głos. Facet też się zdziwił: „A jak ma się zachowywać? Proszę pani, ja mam tu kilkadziesiąt koni do obsłużenia, nie mam czasu na zabawę. Koń nie może mi przeszkadzać, ma słuchać i już”. Powiedziałam, że chciałabym zobaczyć, jak go tego nauczył. Wiecie, co mi odpowiedział? „Nie chciałaby pani. Serce by pani pękło.” Rozumiem, że koń dostawał taki łomot, że długo go pamiętał. Co ciekawe, Chaber w żaden sposób nie okazywał panicznego strachu czy stresu w obecności tego pana. Okazywał respekt, tak, ale na pewno nie pocił się na sam widok zbliżającego się człowieka. To też mnie zdziwiło. Pan wyjaśnił to krótko: „On dobrze wie, za co dostawał. Co ma się mnie bać? Jak jest grzeczny, to go nawet poklepię, zagadam. Ja serdeczny jestem. A jak zasłuży to nie mam litości. Reaguję od razu i mocno. Wasz wałach dobrze wie, za co obrywał. Za niewinność go nie lałem.” Nie popieram bicia koni, zresztą w ogóle przemocy nie popieram. Ale sytuacja w SO nauczyła mnie, że zasłużona kara, nawet dotkliwa, nie jest tylko i wyłącznie złem. Deal with it.

Fot. Kuba Lipczyński # Chaber vs. Carewicz

Autor: Kategoria: TEORIA vs. PRAKTYKA

Koniu, gdzie Twoje maniery?

Essen

Koń jest zwierzęciem dużym i silnym. Stare porzekadło mówi: „Gdyby koń o swej sile wiedział, żaden by na nim nie siedział”. Jest w tym dużo racji, bo nie znam człowieka, nie pomijając nawet mojego niezwyciężonego męża, który potrafiłby utrzymać się w siodle zdesperowanego konia wykorzystującego cały swój potencjał, by pozbyć się jeźdźca. Na nasze szczęście koń poddaje się naszej woli i zgadza się współpracować, bardzo często na zasadach, które go ranią i są dla niego niewygodne. Nie wiadomo, dlaczego to szlachetne zwierzę słucha istoty tak marnej i nędznej jak człowiek. Prawdopodobnie ma to związek z instynktem stadnym – każde zwierzę żyjące w stadzie ma wrodzony instynkt poddawania się woli silniejszego. Dlatego na przykład psy tak łatwo poddają się tresurze, podczas gdy koty-samotniki nigdy nie będą aportować i brać udziału w agility. Swojego rodzaju uległość i akceptacja istoty silniejszej, stojącej wyżej w hierarchii, leży w naturze zwierząt stadnych i dlatego właśnie koń poddaje się nam z taką ufnością i wiarą w naszą nieomylność.

Mimo wszystko, każdego konia należy posłuszeństwa nauczyć. To, że nie jest to dla nas trudne, wynika z natury konia. Jeśli pominiemy istotną część szkolenia konia, jaką jest posłuszeństwo, będziemy mieli do czynienia z wielkim zwierzakiem, który depcze nam po nogach, wyrywa się z ręki, kręci przy wsiadaniu czy zmusza do kilometrowych przebieżek podczas odławiania go z pastwiska. Łatwiej nam pracować z takim koniem, który zna dobre maniery i respektuje konieczność szanowania naszej osoby. Mój kolega, pracujący w Stadzie Ogierów, powiedział mi kiedyś, że nienawidzi przyjmować do treningu koni należących do kobiet. My, dziewczyny, jesteśmy delikatniejsze, rozpieszczamy naszych milusińskich, rozpuszczamy ich jak dziadowski bicz i w rezultacie mamy do czynienia z beztroskim koniem, który rusza zanim wsadzimy nogę w strzemię, kręci się podczas siodłania, a w terenie zjada pół lasu zatrzymując się co chwilę, by oberwać gałązkę. Głupia sprawa, ale większość koni, które służyły mi za czołowe tak się właśnie zachowywało. Jeszcze rok temu idąc na pastwisko po Sukcesję, brałam ze sobą lonżę i kilka kilo marchwi. W końcu odechciało mi się łapać konia na pastwisku ubrana w sukienkę (na widok bryczesów Sukcesja nie pozwalała mi się zbliżyć na metr), prosić o przytrzymanie konia podczas wsiadania i latać z siodłem po całym boksie zarzucając je w locie na grzbiet kręciołka. Teraz konie, z którymi pracuję, respektują mnie i szanują, a z ich sympatii nadal nic nie straciłam. Nie pozwól koniowi targać się i deptać, ma Cię szanować. Jeśli nauczysz go manier umiejętnie i bez użycia kar cielesnych, to gwarantuję Ci, że Wasza więź nic na tym nie straci. Nie zauważyłam, by któryś z koni się mnie bał,  ale szacun na dzielni mam.

Nauka posłuszeństwa powinna zacząć się już od źrebaka. U nas już kilkutygodniowe źrebięta noszą malutkie kantarki i uczą się chodzić prowadzone przez człowieka. Każdy koń powinien dać się prowadzić w ręku, podchodzić do nas w boksie, nie deptać nas, nie podskubywać, nie przeszkadzać w siodłaniu i czyszczeniu, stać grzecznie podczas wsiadania, nie uciekać na pastwisku, podawać nogi. Konia trzeba wychować, bo inaczej może dojść do sytuacji groźnej dla naszego zdrowia lub po prostu takiej, która nas przerośnie i nie będziemy umieli sobie z nią poradzić. Widywałam już ludzi ratujących się ucieczką z boksu (sama do takich należałam, boks był Czubajki, oczywiście) lub kończących czyszczenie z rozdartym końskimi zębami rękawem kurtki. Proces wychowywania konia to nauka, którą jak wspomniałam, zaczynamy już od źrebaka. Czasem jednak nawet znający dobre maniery koń zostaje rozpieszczony i „nauczony” chamstwa przez pobłażliwość człowieka. Nic straconego – takie zaniedbanie można naprawić.  Najważniejsze to zrozumieć, jak istotne są dobre maniery konia, z którym pracujesz i  konieczność ich egzekwowania.

Fot. Kuba Lipczyński # Essen

Autor: Kategoria: TEORIA vs. PRAKTYKA

«< 2 3 4 5 6 >