blog jeździecki

Lisa Chrzanowski – zagłosuj w Equestrian Social Media Awards!

lisa chrzanowski

Lisa Chrzanowski skończy w tym roku 18 lat. Urodziła się w New Jersey, ale obecnie mieszka i trenuje w Warszawie. Od dziesięciu lat jeździ konno; od prawie 8 walczy z cukrzycą. Zdiagnozowanie choroby nie zakłóciło jej pasji, a wręcz przeciwnie – Lisa trenuje, startuje i udowadnia milionom chorych osób, że pasja jest w życiu najważniejsza, a jej realizacji nie może nic przeszkodzić! Lisa jest bardzo aktywną zawodniczką. Mniej więcej raz w miesiącu można ją oglądać na zawodach w skokach przez przeszkody. Jej marzeniem jest udział w igrzyskach olimpijskich, a Lisa codziennie udowadnia, że cel ten osiągnie bez względu na wszelkie przeciwności. Jest znana w jeździeckim świecie, a fakt jej obecności na zawodach krajowych i międzynarodowych (w planach na ten rok ma starty poza UE) daje nadzieję osobom chorym, nie tylko na cukrzycę. Ta dziewczyna udowadnia, że pasji nie pokona żadna choroba, co więcej – osoba chora może być aktywna sportowo, nawet w tak urazowej dyscyplinie jak skoki.

Pod koniec ubiegłego roku Lisa Chrzanowski została nominowana do nagrody Equestrian Social Media jako sportowiec, który najlepiej wykorzystuje media. Dostała się do finału, a teraz potrzeba jej naszego wsparcia. Swój udział w społecznościowych mediach Lisa wykorzystuje do propagowania aktywności osób chorych, udowadniania, że nawet z cukrzycą można czynnie i zawodowo uprawiać ciężki sport, zbiera także fundusze na pomoc w walce z cukrzycą wśród dzieci w słabiej rozwiniętych na tym polu krajach np. Gwatemali. Pomóżmy Lisie wygrać w plebiscycie ESMA!

Jak zagłosować na Lisę Chrzanowski?  Wejdźcie na stronę ESMA: o tutaj – klik klik. Następnie wybierzcie KATEGORIĘ NR 4 „Best use of social media by a professional horseperson”. Po kliknięciu w tę kategorię otworzy się lista nominowanych. Wybierzcie nazwisko Lisy (nr 4) i zaznaczcie. Później zjeżdżacie na sam dół strony i podajecie swojego maila. Bez obaw, nikt Was nie będzie zarzucał spamem, jeśli nie zaznaczycie, że chcecie otrzymywać info od ESMA. Pozostaje już tylko zaznaczyć zgodę na warunki głosowania (I’ve read and agree with terms and conditions) i kliknąć przycisk SUBMIT. Zajmie Wam chwilę, a mamy szansę wywindować naszą dzielną Polkę i pokazać, że ją wspieramy i jesteśmy wdzięczni za wszystko, co robi.

NIE MA NA CO CZEKAĆ, BO GŁOSOWANIE TRWA TYLKO DO JUTRA DO 16:00!

lisa chrzanowski2

Zdjęcia pochodzą z oficjalnej strony Lisy Chrzanowski na facebook.

Autor: Kategoria: Ci znani ludzie

Stajenne nałogi – część 1 ŁYKAWOŚĆ

DSC_0962

Konie zaakceptowały stajnię jako zło konieczne. W ich naturze nie leży chowanie się po jaskiniach; one żyją na otwartych przestrzeniach, a stajenny boks jest gwałtem na ich naturze i psychice. Nic więc dziwnego, że stajenny splin i nuda oraz brak ruchu często wywołuje u koni narowy i nałogi. Tak na szybko – jaka jest różnica między narowem, a nałogiem? NARÓW to zachowanie konia, które staje się niebezpieczne dla człowieka: kopanie, gryzienie, wspinanie się, ponoszenie, caplowanie itp. NAŁÓG to też odruch warunkowy, ale szkodzi przede wszystkim koniowi. Nałogów końskich jest kilka: alkoholizm, palenie tytoniu, narkotyki… A nie, nie ta bajka. Mamy takie nałogi wśród koni:

ŁYKAWOŚĆ

TKANIE

HEBLOWANIE

KŁAPANIE WARGAMI

ROZSYPYWANIE OWSA –  czym pisałam już tutaj, więc nie będę się powtarzać :)

Dziś na tapecie mamy ŁYKAWOŚĆ.

Łykawości koń najczęściej uczy się sam. Może mu się nasunąć, gdy miał już wcześniej nawyk wylizywania żłobu lub nawet ściany boksu np. po poczęstunku czymś słodkim. Uważa się, że cukier w kostkach może powodować takie namiętne wylizywanie ścian lub żłobu. W naszej stajni zaobserwowałam to u Talara – gdy dostanie marchew od swojej właścicielki często potem długo liże drewnianą przegrodę boksu. Choć taką skłonność Talar ma, to łykawy nie jest; należy jednak już teraz zwrócić na to uwagę, by koń nie poszedł krok dalej, bo jest już na „dobrej” drodze do łykania. Koń może się nauczyć łykać również obserwując łykawego kolegę. Konie często kopiują zachowania towarzyszy, a łykawość wygląda ciekawie i można chcieć jej spróbować. Jak wygląda koń łykawy? Taki koń opiera dolną szczękę (lub górne zęby, zależy jak mu wygodniej) o żłób, kratę boksu czy dolną przegrodę i napinając mięśnie szyi naciąga krtań, przez co jego przełyk się otwiera i przepuszcza powietrze. Jest ono wciągane lub wydalane, co słychać – powoduje to odbijanie, bekanie konia. Jeśli koniowi usunie się z boksu rzeczy, o które można opierać szczękę (gładki boks bez żadnych krawędzi) może to pomóc opanować nałóg, często jednak konie wykazują niesamowitą pomysłowość i albo uczą się łykać z powietrza, bez oparcia szczęki, albo wynajdują zastępstwo podpórki.  Klacz mojej koleżanki opierała sobie zęby o kłąb kuca, który stał razem z nią dla towarzystwa jako terapia jej nudy. Posłużył tej klaczy jako podparcie; tak samo łykawy koń może się podpierać o biodro wyższego towarzysza. Początkowo łykawość jest zwykłą rozrywką znudzonego więźnia, ale z czasem przeradza się w tak silny nałóg, że koń łyka powietrze nawet podczas jedzenia. Konie uzależniają się od tej czynności i w rezultacie bardzo sobie szkodzą. Łykane wciąż powietrze wypycha układ pokarmowy i bardzo często staje się przyczyną chorób tego układu. Łatwo nabawić się w ten sposób kolki, która może mieć tragiczne konsekwencje – już pierwsza może prowadzić do śmierci konia; powtarzana cyklicznie statystycznie jest prawie pewnym wyrokiem śmierci. Z tego też powodu cena konia łykawego może wynosić nawet połowę jego wartości – kto kupuje takiego nałogowca musi się liczyć z faktem, że długo mu ten wrak nie pociągnie, a szanse odwyku są małe. Łykawość jest wadą zwrotną – jeśli sprzedawca ją zataił, można w ciągu 14 dni zwrócić taki okaz w świetle prawa. My sprzedaliśmy raz łykawą klacz, ale fakt jej łykawości zaznaczyliśmy w umowie. Łykać nauczyła się u nas; była kucem naszej hodowli. Żaden koń się tym nie zaraził, ale prawdę mówiąc, staraliśmy się, by stado nie miało możliwości obserwowania Lufki podczas tej osobliwej rozrywki. Ona sama początkowo łykała, gdy nie była obserwowana. Później ta nieśmiałość jej przeszła, bo nałóg stał się silniejszy od płochliwej natury. Bardzo ciężko jest oduczyć konia takiego nałogu. Czasem pomaga zakładanie specjalnego paska na szyję, co utrudnia napięcie przełyku. Taki pasek musi być zdejmowany na czas karmienia. Nie jest to wybitnie humanitarna metoda – taka „łykawka” zniechęca do łykania, bo powoduje ból. Dużo skuteczniejsza jest operacja polegająca na usunięciu części mięśni i nerwów szyi. Kosztowna, skomplikowana (koń musi przecież zachować zdolność łykania jedzenia), często zostawia widoczną bliznę i nie daje 100% pewności. Jej skuteczność określa się na przedział 80-90%. Walka z tym nałogiem, bardzo niebezpiecznym dla zdrowia konia, jest trudna. Jedno jest pewne – konie dzikie, w naturze nie chorują na łykawość. To nuda, brak rozrywek, odosobnienie powoduje, że koń szuka rozrywek i uczy się łykać. Walka z łykawymi wiatrakami jest w sumie beznadziejna, ale przecież warto próbować: koń musi mieć stały wybieg i spędzać ponad połowę doby na pastwisku z kolegami, dodatkowo boks powinien być na tyle duży, by koń swobodnie się w nim poruszał i miał możliwość kładzenia się, można dorzucić mu jakieś zabawki (np. piłeczki zwisające na sznurku z sufitu lub zabawkę z uchwytami) i karmić często, a regularnie, by koń spędzał czas w boksie głównie na posiłkach. Do tego brak podpórek dla szczęki, towarzysz zza ściany i szanse wyleczenia rosną. Nieznacznie. Trzeba zrozumieć, że nałóg jest tak silny, że koń oprócz pomysłowości może również posunąć się dalej – nałogowiec jest tak uzależniony, że będzie łykać nawet, gdy spowoduje to ranienie się. Mój znajomy założył na poidło łykawego konia skonstruowaną przez siebie ostrą obręcz, a koń kontynuował proceder opierania o to ustrojstwo szczęki, kalecząc sobie żuchwę do krwi i łykając nadal mimo bólu. Nie polecam nikomu kupować łykawego konia – to problem, który wymaga od właściciela specjalnej troski o wierzchowca. Może się trafić wyjątkowo cenny, a łykawy okaz – wraz z kupnem należy się liczyć z ryzykiem:  czy to śmierci w wyniku kolki, czy „zarażenia” nałogiem pozostałych koni w stajni oraz trudnościami w utrzymaniu nałogowca w dobrej formie fizycznej.

 Fot. Kuba Lipczyński # Essen

Autor: Kategoria: TEORIA vs. PRAKTYKA

Kwestia płci

1142342_55153744

Klienci bardzo często pytają mnie, kto się bardziej nadaje do jazdy konnej: kobiety czy mężczyźni? Zdaje się, że fala rewolucji genderowej wkracza nawet w jeździecki światek. Ostatnio ja również zaczęłam rozmyślać nad tym, czy kwestia płci może odgrywać w jeździectwie ważną rolę. Są dyscypliny typowo męskie czy kobiece, a jakie jest jeździectwo? Czy któraś z płci jest predestynowana do większych sukcesów?

Na przestrzeni lat jeździectwo i cały koński przemysł był zdominowany przez mężczyzn. Historia ludzkości, oparta przecież na końskich kopytach w licznych podbojach, walkach, rewolucji przemysłowej i rozwoju transportu, wiąże konia nieodmiennie z mężczyzną. Jako jednostka silna i dominująca, mężczyzna potrafił poskromić wielkie zwierzę i nagiąć do swej woli, nierzadko stosując brutalne metody i przemoc. Z czasem zaczęto stosować tzw. metody naturalne w pracy z końmi, a rewolucję tę zapoczątkowali właśnie Ci sami twardzi, prawdziwy mężczyźni – kowboje, weterani rodeo,  surowi ranczerzy. A jednak metody naturalne rozprzestrzeniły się i nabrały rozpędu głównie dzięki kobietom. I dziś już można zauważyć, że jeździectwo zdominowały kobiety! Dlaczego?

Obserwuję wielu jeźdźców, zarówno klientów naszej stajni, jak i znajomych czy rodzinę. I mogę z całym przekonaniem przyznać, że istnieją cechy typowe dla naszych płci, które albo ułatwiają, albo utrudniają nam pracę z koniem. Mężczyźni, szczególnie młodzi, reprezentują często zachowania dość agresywne – postrzegają konia jako wielkie zwierzę, które trzeba zdominować. Jako perfekcyjni drapieżnicy (czy jest na ziemi bardziej doskonały drapieżca niż człowiek?) przewagę chcą osiągnąć siłą, przemocą. Tak to przecież działa w stadach zwierząt drapieżnych. Konie są jednak roślinożercami i dominacja siłowa wywołuje w nich posłuszeństwo – owszem, ale oparte na ogłupiającym strachu. To dominacja oparta na strachu, a nie szacunku czy zaufaniu. Takie emocje jak złość, zniecierpliwienie, agresja i przemoc nie idą w parze z dobrym jeździectwem, a są niestety charakterystyczne dla mężczyzn. Kobiety w tym samym przejawiają dużo większą empatię, zrozumienie i cierpliwość. Koń jest dla nich zwierzęciem, z którym chcą nawiązać więź. Dla wielu mężczyzn jeżdżących w naszej stajni koń to tylko rodzaj maszyny, terenowego quada, na którego się wsiada i wciska gaz. Kobiety zadają pytania o przydzielonego wierzchowca, usiłują się z nim zaprzyjaźnić. Zauważam różnicę płci w sposobie reagowania na nagle spłoszenia konia w terenie. Mężczyźni często irytują się na „debila”, który boi się jakiejś błahostki, drażni ich to i wymaga według nich skarcenia konia, poskromienia go. Kobiety zwracają uwagę na niezwykłą lękliwość tych wielkich zwierząt i jest to dla nich cecha rozczulająca. Dlatego też panie bardzo często klepią konie po szyjach, uspokajają głosem i niemalże pocieszają, starając się dodać im pewności siebie.

Wiem, że nie można generalizować i wrzucać do jednego wora wszystkich przedstawicieli jednej płci. Zgadzam się, że są agresywne i wyjątkowo dominujące kobiety, tak jak nie brakuje nam mężczyzn rozumiejących kruchą podstawę więzi z koniem. Z zasady jednak kobiety są delikatniejsze, nastawione na unikanie bezpośredniej konfrontacji z koniem i bardziej otwarte na łagodne metody szkolenia koni. Jak widać, zupełnie bezstronnie i obiektywnie stworzyłam obraz kobiety jako idealnego partnera w końskim świecie. Czy tak właśnie jest? Niestety, jako kobieta z całym przekonaniem i jednocześnie wstydem, muszę przyznać, że idealne to my nie jesteśmy, a mężczyźni w hippice niejednokrotnie biją nas na głowę. Przede wszystkim widzę i przyznaję, że kobiety bardzo często paraliżuje strach. Duże zwierzę, które wzbudza respekt, dla mężczyzn jest wyzwaniem, dla kobiet – blokadą. Tej odwagi, śmiałości, sprytu i zręczności niejednokrotnie drastycznie nam brakuje. Nie jest źle czuć zdrowy respekt, ale fatalnie jest dać się oszołomić, zablokować i usztywnić przez strach. A to właśnie najczęściej przydarza się płci pięknej. Mężczyzna podchodzi do tematu bardziej ambicjonalnie, co zauważam szczególnie mocno, gdy jeździ pod moim, kobiecym okiem. Nawet jeżeli odczuwa lęk, to wstydzi się to okazać i nazwać. W rezultacie mężczyźni podchodzą do jazdy konnej bardziej przebojowo, śmiało i osiągają lepsze rezultaty w krótszym czasie.

Kobiety mają jeszcze jedną wadę, która w zasadzie bierze się i rodzi za wymienionej wyżej zalety. Patrzymy na konie jak na żywe, reagujące na nas zwierzę i nigdy nie traktujemy ich przedmiotowo. To indywidualne podejście do każdego zwierzęcia jest oczywiście chwalebne, ale jakże często uczłowieczamy nasze wierzchowce i wierzymy w emocje, które nie istnieją? Każda dziewczyna wierzy, że jej koń kocha ją wielką, gorącą miłością. Liczymy na wzajemność, bo podstawiamy nasze uczucia do wzoru końskiego przywiązania. Wydaje nam się, że skoro poświęcamy koniowi tyle serca, miłości, skoro głaskamy, tulimy, pasiemy marchewą to koń musi nas wielbić i kochać porywającą miłością aż po grób. Tam gdzie kobiety widzą mistyczną więź z oddanym przyjacielem, mężczyźni bardzo słusznie stawiają na zdrowe partnerstwo. Sama wielokrotnie przywiązywałam się do koni i rozpieszczałam je w przekonaniu, że kochają mnie równie mocno. A potem mój mąż zaczynał pracę z moim koniem i to rzekomo przywiązane do mnie zwierzę szło za nim dobrowolnie bez oglądania się w moją stronę! Kobiety, tak doskonale i intuicyjnie rozumiejące naturę konia jako roślinożercy i ofiary, tak delikatne i łagodne w obcowaniu z kruchą końską psychiką zupełnie nie potrafią pojąć, że miłość w końskim stadzie nie istnieje. Wśród koni nie ma wiecznych przyjaźni, namiętnych miłości. Dziś pasę się u Twego boku, jutro sytuacja może się zmienić – okulejesz, padniesz ofiarą drapieżnika, spadniesz w hierarchii stadnej. Konie nie obiecują sobie trwania przy swoich bokach na dobre i na złe. A tego właśnie kobiety od nich oczekują i w to naiwnie wierzą. Tym samym za dużo matkowania i czułości wkładają we współpracę ze zwierzęciem, które nie rozumie i nie ma potrzeby akceptowania takich uczuć. A taka chęć pozyskania końskiej przyjaźni i przywiązania rodzi problemy, które mężczyznom są obce. Kobiety są pobłażliwe, a sporne końskie zachowania tłumaczą złym dniem, złym humorem zwierzęcia. Rozpieszczają swoje wierzchowce, lekceważą brak szacunku czy podstawowych manier i pobłażają, folgują niesfornym konikom. W rezultacie muszę sama przyznać, że nie lubię koni, którymi zajmują się kobiety – taki rumak będzie się kręcił przy siodłaniu, właził na mnie podczas prowadzenia, nie szanował i nie słuchał moich poleceń. Kiedy mam za to dosiąść konia mojego męża czy szwagra to wiem już, że siodłanie, czyszczenie i cała obsługa pójdzie bezproblemowo, bo konie te nauczone są podstawowych manier, egzekwowanych przez mężczyzn bez obaw o utratę miłości swojego misiaczka. Zdecydowanie stwierdzam, że konie należące do mężczyzn są grzeczniejsze i okazują więcej szacunku człowiekowi. Aby zachować równowagę zaznaczę, że z kolei te „damskie” konie okazują człowiekowi więcej zaufania i nie reagują panicznym strachem na widok bacika.

Nie umiem powiedzieć, kto wygrywa walkę płci w dyscyplinach jeździeckiej. Czy kobiety są lepsze w ujeżdżeniu, a mężczyźni to urodzeni skoczkowie? Rozważania i rozmyślania nad takim tematem upewniają mnie tylko w jednym – jazda konna jest dziedziną, w której każdy może się spełniać, a dyskusje o płci nie mają racji bytu. W końcu sport ten opiera się na współpracy z partnerem – koniem, a w takim razie jego płeć trzeba by także brać pod uwagę. Ogier, klacz, wałach – czy jest dyscyplina o większej tolerancji płci?

Autor: Kategoria: ARTYKUŁY

Zimowe szaleństwa czyli śmiechu warte cz. VIII

938288_38660531

Seria śmiechu warte w zimowej odsłonie czyli parada bałwanów stajni ANKA!

BAŁWAN NR 1 i 2 – ta, co trenuje ślizgiem i ten, co jeździ bez toczka.

Było to tej zimy, kiedy trafił do nas wreszcie Esauł. Moje marzenie się spełniło i drobny arabski ogierek z przeszłością wyścigową stanął w boksie naszej stajni. Wojtek uważał to za doskonały żart – ten mały wypłoch na porcelanowych nogach miał się ścigać na Służewcu? Przecież on by nawet Heńkowi ogona nie powąchał! Heniuś był ulubieńcem Wojtka i wiernym towarzyszem jego wyjazdów na tzw. „dzidę” czyli cwał po plaży. „Dzidował” zresztą wspaniale, choć był raczej krótkodystansowcem. Ja broniłam Esauła – araby to szybkie, wytrzymałe konie i byłam pewna, że siwy Sułek skopie Heńkowi tę gniadą, opływową dupę. Postanowiliśmy z Wojtkiem sprawdzić, ile fabryka dała i umówiliśmy się na sparring w lesie. W domu oczywiście powiedzieliśmy, że jedziemy sobie w teren, żeby się przewietrzyć. Mama, widząc jakie konie bierzemy, podejrzewała, że mamy jakieś mało rozsądne plany i kazała nam obiecać, że nie będziemy robić głupstw. Rozmowa, na jaką mnie wtedy wzięła, trochę ostudziła mój zapał. W lesie resztką rozumu podzieliłam się z Wojtkiem i ustaliliśmy, że na plaży jest za ślisko, dużo lodu i lepiej będzie wybrać szeroki leśny dukt. Znaleźliśmy idealną drogę – piaszczystą, bez zmarzliny, szeroką, dwutorową. Ustawiliśmy konie na starcie łeb w łeb i… dzida! Heniek wypruł jak strzała, mały arab leciał pięknie, ale zdecydowanie stracił na początkowym zrywie. Para Wojtek+Heniek wyprzedziła nas znacznie, ale gdy Heniuś zaczął słabnąć Esauł trzymał wciąż swoje równe tempo. Wyścig zakończył się remisem: ustaliliśmy z Wojtkiem, że Henryk triumfuje w szybkości na pierwszych metrach, a Esauł jest mistrzem końcówek. Roześmiani, zadowoleni, na parskających i parujących koniach wracaliśmy do stajni. Wojtek dał sygnał do galopu i ruszyłam za nim, siedząc mu praktycznie na ogonie, bo ciężko było utrzymać Sułka, który przed chwilą się ścigał o pierwsze miejsce. Droga była wąska, pełno pagórków, niskich gałęzi, lodowych kałuż – adrenalina! Przed sobą miałam tylko zad Heńka i zad Wojtka uniesiony nad siodłem; darliśmy się do siebie: „Wow! Uważaj, gałęzie!”, „Nie widzę, krzycz jak będzie z górki”, ale wkrótce zimny wiatr uniemożliwił nam usłyszenie czegokolwiek. Skupiłam się na obserwacji pozycji Wojtka w siodle – gdy wychylał się w lewo, przygotowywałam się na skręt, unosił się przed wjazdami, zjazdami, kałużami. W pewnej chwili mieliśmy przed sobą drogę prosto z bocznym rozgałęzieniem, prowadzącym na skrót do stajni. Krzyknęłam, czy skręcamy, ale Wojtek nie usłyszał. Siedział jednak prosto, więc uznałam, że jedziemy naprzód. I w chwili mijania skrętu Heniek zdecydował za Wojtka – zawinął się praktycznie na zadzie. Wojtek krzyknął, ale utrzymał się w siodle; ja z Sułkiem ustawieni na wprost i nagła decyzja ogiera – za gniadym sprinterem. Nie miał szans – przy ostrym skręcie poślizgnął się na śniegu i wywalił na bok razem ze mną. Miałam pecha, bo zostałam w siodle. Sułek padł na bok i tak przejechaliśmy jeszcze kawałek, aż zatrzymaliśmy się na korzeniach drzewa. Leżałam pod koniem, który wstając wbił mi biodro w ziemię.  Wojtek zawrócił Heńka, ja zerwałam się z ziemi (bo wiem, że gdybym tam leżała, to Wojtek dostałby zawału), krzyknęłam, że nic mi nie jest i żeby łapał Esauła. Wojtek okrążył drzewo i ruszył galopem, żeby przeciąć Sułkowi drogę. Uniesiony w strzemionach, z gołą głową leciał pod gałęziami, aż jedna niżej zwisająca uderzyła go w czoło. Byłam poobijana, ledwo stałam na bolącej nodze i aż usiadłam na  śniegu na ten widok – Wojtek przyjął na czachę tak piękne uderzenie, że aż zdjęło go z siodła i usiadł na zadzie konia. Heniek zaraz to skorygował waląc barana i sadzając Wojtka z powrotem w siodło. Dla pewności baranów wykonał kilka. Wojtek zatrzymał go i podjechał do mnie stępem, zamroczony. Wszystko było nieważne – ogier pędzący nie wiadomo gdzie, ja z poobijaną nogą – śmiałam się tak, że aż się krztusiłam. Teraz też się śmieję, jak to piszę, bo jak sobie przypomnę jak pięknie ta gałąź huknęła Wojtka w łeb i jak go to zamroczyło… bezcenne! To był ostatni raz, gdy Wojtek pojechał „na dzidę” bez toczka :) PS. Sułka złapałam, wrócił do mnie na wołanie jak pies. Gdy wracaliśmy Wojtek cały czas mówił: „Mama mnie zabije, wszystko będzie na mnie, ja nie chciałem tam skręcić”. Pod stajnią klienci czekali na lekcje z Wojtkiem, a ten wraca z guzem na czole i poobijaną towarzyszką. Miny im zrzedły, jak powierzyć dziecko takiemu instruktorowi? PS2. Dostaliśmy taki opiernicz od rodziców, że przemykaliśmy potem pod ścianami w domu i chowaliśmy się ze strachu. Mama powiedziała co myśli o przygłupach, którzy narażają siebie i konie, a ojca trzeba było niemal trzymać, bo nakopałby nam w już i tak sterane tyłki. Z perspektywy czasu wiem, że wygłupiliśmy się totalnie galopując na tych zaśnieżonych drogach, ale każdy ma chyba w życiu taką młodzieńczą pomroczność jasną. Nic poważnego nikomu się nie stało, a wspomnienie Wojtka walącego czołem w gałąź i siadającego na końskim zadzie rozjaśniało mi potem zimowe miesiące. Do dziś jest to mój skarb – za każdym razem, gdy się kłócimy widzę go, jak stuka czaszką w gałąź i od razu mi lepiej :)

BAŁWAN NR 3 – ten, co jest mistrzem powożenia

Sto lat temu, pewną zimą Kuba postanowił zrobić dla nas mini-kulig. Ani uprzęży, ani sań, ani konia bryczkowego nie było, ale bałwany to mają do siebie, że pięknie kombinują, jak by tu zrobić sobie krzywdę. Kuba zrobił szory dla Kacpra (kuc szetlandzki) i zaczepił zwykłe sanki – w końcu co może odwalić taki mały konik, nie? Otóż może! Kacper ruszył spokojnie, ale gdy poczuł ciężar na pasach pociągowych wpadł w panikę -wyrwał jak petarda, a pasażera z sanek (oblatywacz prototypów czyli Kuba) zgubił w pierwszej zaspie. Ze śniegiem w oczach, nosie, ustach Kuba gramolił się z tej zaspy jak żuk wywrócony do góry brzuchem. Kacper wrócił do stajni po kilkunastu minutach – na końcu pasów pociągowych ciągnął za sobą śnieżną kulę, która po wykruszeniu śniegu okazała się naszymi sankami…

BAŁWAN NR 4 – ten, co odśnieżył padok dla klientów

Rzadko jest u nas nad morzem dużo śniegu. Szkoda, bo sanie mamy, uprzęże, zaprzęgowe konie, a sanna rzadko się udaje, bo śniegu jak na lekarstwo. Jednak tej zimy, gdy byłam w ciąży ze Stasiem, zasypało nas konkretnie. Nie mieliśmy wtedy quada do odśnieżania, gmina puszczała spycharkę tylko po głównych drogach, samochodem nie było jak się wydostać i po chleb trzeba było jeździć konno… Zaspy śnieżne były tak wielkie, że konie zapadały się po brzuchy i całymi dniami stały w stajni nie chcąc trenować mięśni w takiej przepychance na dworze. Parę nawiedzonych dziewczyn na jazdę jednak się znalazło. I dla nich Kuba postanowił odśnieżyć padok. Wiadomo, że majster-klepka nie poleciał na padok z łopatą, bo to by było za proste. Skonstruował spychacz własnego pomysłu i dospawał na wielkiej łyżce do naszego ciągnika. A potem wjechał sobie na padok beztrosko rozwalając przy okazji płot i pojeździł swoją maszyną w kółeczko, odśnieżając do jazdy tylko wielką woltę, na której dziewczyny mogły sobie jeździć w kółko, zmieniając kierunek, gdy zakręciło im się w głowie. Taka odśnieżona ścieżka była twarda, ubita i cholernie śliska. Do tego zepchnięty śnieg utworzył po bokach zaspy, robiąc w środku tunel. Tym tunelem jeździły dziewczyny, a ja w wysokiej ciąży stałam na środku i udawałam zaangażowanego instruktora. W którymś momencie Czubajka się przestraszyła i wykonała swój standardowy uskok w bok. Standardowy, ale w bardzo niestandardowych okolicznościach, przez co wylądowała w ogromnej zaspie. A jak już w nią wpadła, to usiłowała się wydostać, co tylko pogorszyło sprawę. Kobyła utknęła z jeźdźcem na grzbiecie w śniegu i chociaż parła w przód to śnieg uniemożliwiał jej ruch. Zmęczyła się w końcu i stanęła dysząc. Żeby ją stamtąd wyciągnąć, trzeba było zdjąć jeźdźca (skok w zaspę i miękkie lądowanie w puchu po pachy), a potem wszystkie dziewczyny z szkółki zsiadły ze swoich koni i pomogły mi odkopać Czubajce klatę piersiową, by mogła przejść z powrotem do tunelu. Kuba był zaskoczony, gdy wróciłam z padoku zgrzana, spocona i wściekła – mistrz odśnieżania narobił mi niezłej roboty, tworząc zaspy-pułapki w tunelu. Do dziś nie wiem dlaczego odśnieżył tylko tunelowy okrąg, zamiast zrównać całość padoku…

BAŁWAN NR 5 – ta, co nie podejrzewa podłości charakteru własnego męża

Kuba przyzwyczaił mnie już do tego, że jego zachowanie zupełnie nie współgra z metryką. Chłop ma już dawno trzydziechę na karku, a urządza z obozowiczami bitwy na pokrzywy, z opaską na oku i mieczem z kartonu skacze po łóżku bawiąc się z synkiem w piratów, na okrągło podszczypuje tyłek własnej żony jak uczniak z IIb… Chyba zresztą w tej jego beztrosce i spontanicznej zabawie się zakochałam – gdy go zobaczyłam pierwszy raz to tarzał się po śniegu z owczarkiem niemieckim, przewalał go na plecy, warczał i gryzł (!) we włochate gardło. Dziś ten wesoły Piotruś Pan często działa mi na nerwy… Tak jak teraz, gdy urządził sobie polowanie na własną żonę i synka i obrzucał nas śnieżkami zza rogu stajni. Zabawa dla Stasia całkiem wesoła, więc się przyłączyłam i lepiąc własne śnieżki celowałam w czachę męża. Wesoło było, do czasu gdy się zorientowałam, że tylko Staś dostaje czystymi śnieżkami – pociski wymierzane we mnie były końskimi pączkami owiniętymi śniegiem…

Zima nadal trwa, więc bałwanów do kolekcji może jeszcze przybyć. A Wy? Zrobiliście z siebie końskiego bałwana w tej zimowej aurze?

Autor: Kategoria: Z ŻYCIA MOJEJ STAJNI

Maniery przy stole

162627_5975

Kindersztuba podczas jedzenia to całkowicie ludzki wynalazek. Konie mają swoje zasady odnośnie jedzenia, a jeśli zdarza im się zachowywać jak prosię to najwidoczniej powstał problem narowu. Mało osób traktuje poważnie taki stajenny narów jak „brzydkie” jedzenie, a jednak jest to sygnał, że coś jest z końską psychiką nie tak jak trzeba. Wszystkie narowy i nałogi biorą się najczęściej z nudy, stajennego splinu lub wprowadzonej w końskie życie nerwowości.

Czasami konie jedzą zbyt żarłocznie, rozgarniając owies pyskiem w żłobie i rozsypując go na ściółkę. Nasz Raszdi tak miesza we własnym żłobie, że z upadłych ziaren owies zaczyna kiełkować i po żłobem wyrastają świeże zieloniutkie źdźbła. Część koni podnosi też pyski znad żłobu i rozgląda się nerwowo na boki, przez co z żującego pyska wypada wiele ziaren. Stajenny, po wypuszczeniu koni na pastwisko czasem otwiera boksy „prosiąt-żarłoków” i wpuszcza kury, by wyzbierały to, co zostało. W ten sposób nic się nie marnuje.  Takie rozsypywanie jedzenia to kłopot nie tylko ze względów oszczędnościowych. Często takie maniery przy stole stają się narowem, który informuje o problemie psychicznym konia. Powodem takiego żarłocznego jedzenia może być na przykład brak spokoju w stajni podczas karmienia. Konie lubią mieć ciszę i możliwość skupienia się i odprężenia podczas jedzenia.  Jeśli zapewni się koniom spokój w czasie karmienia problem rozsypywania żarcia powinien zniknąć. Czasem jednak jest on wynikiem chciwości konia, jego zazdrości. Gdy boksy stajenne sąsiadując ze sobą umożliwiają koniom kontaktowanie się, warto zadbać, by sam żłób znajdował się w najdalszym rogu, przy zamkniętej ścianie. Konie denerwują się, gdy kumpel z boku zagląda im w talerz. Nasze żłoby są przy wewnętrznych ścianach, ale konie dzielą ze sobą drabinki na siano. Nawet najwięksi przyjaciele w stajni szczerzą na siebie zęby i kładą uszy, gdy ich łby spotykają się przy tej drabince. Jeśli koń jest chciwy, zazdrosny o jedzenie, a przy tym obawia się o swą pozycję (a więc i owies we własnym żłobie) to często je zbyt żarłocznie, a nerwowe rozglądanie się powoduje, że dużo karmy spada na ściółkę. 

Rozsypywanie owsa jest narowem i tak trzeba go traktować. Należy zapewnić koniowi optymalne warunki podczas jedzenia – spokój, ciszę, brak przerywników w postaci kumpla kładącego uszy w pobliskim boksie i tupiącego w ściankę, na której wisi żłób. Nie wszystkie konie są na ten narów podatne, tak samo jak nie wszystkie łapią tkanie, łykawość, heblowanie. Jak u ludzi – jedni są podatni na nałogi, inni mają silniejszą psychikę i nie wpadają w alkoholizm czy nikotynizm. Nasz Raszdi tka, choć cała reszta stada jest od tego nałogu wolna, a przecież bytuje w tych samych warunkach. Tak samo Raszdi rozsypuje owies, a stary Kasztan wylizywał swój żłób do czysta z taką dokładnością, że nie zmarnowało się ani jedno ziarnko. I boks Kasztana był tuż przy wejściu, a Raszdi mieszkał w głębi stajni, gdzie powinien mieć więcej spokoju.

Jeśli zapewnienie spokoju podczas posiłku nie pomogło zlikwidować problemu rozsypywania owsa to można żłób takiego konia przegrodzić prętami, co uniemożliwi wygarnianie i wyrzucanie owsa na ściółkę. Mój kolega zastosował wobec swojego ogiera jeszcze inny, prostszy sposób – po prostu wrzucił mu do żłobu kilka wielkich kamieni. Koń oduczył się mieszania w talerzu jak świnia w obierach, bo kamienie skutecznie mu to utrudniały.

Zadbaj o to, by Twój koń jadł spokojnie i bez niepotrzebnej nerwowości, o kwestii oszczędności nie wspomnę. Przed wszystkim zapewni mu to zdrowie i zapobiegnie ewentualnym komplikacjom, jakie takie żarłoczne jedzenie może powodować np. kolka. Opłaca się dobrze wychować konia, by zachowywał się przy stole jak dżentelmen, a nie troglodyta :)

Autor: Kategoria: TEORIA vs. PRAKTYKA

Dlaczego warto używać kantara sznurkowego?

 

1371659_52172966

Wszyscy wiemy do czego służy tradycyjny kantar. Zakładamy go na koński łeb, gdy wyprowadzamy konia na pastwisko, wiążemy do czyszczenia lub werkowania kopyt, przewozimy konia koniowozem. Spełnia te role znakomicie, dlaczego więc warto kupić też sznurkowy?

Kantar sznurkowy używany jest od stuleci. Jest to prawdopodobnie najstarsze kiełzno znane ludzkości i stosowane przez koczownicze plemiona, a dziś wraca do łask jako główne narzędzie szkoleniowe trenerów jeździectwa naturalnego. Do czego się go używa?

  • praca i trening konia z ziemi;
  • prowadzenie konia;
  • jazda bez wędzidła;

Dlaczego góruje nad tradycyjnym kantarem w w/w kwestiach? Bo kantar sznurkowy, choć leży w podobnych miejscach na końskim łbie, co ten tradycyjny, pracuje i uczy. Działa na potylicę konia oraz na kość nosową, a jego boczne węzełki działają na kości policzkowe. Oznacza to, że przy złym ułożeniu łba (zadzieranie go, obniżanie pod kątem 45st.) wywołuje nacisk na potylicę lub nos. Nie jest to dla konia szczególnie bolesne, ale jednak linki są cienkie, twarde, ze sztucznego tworzywa. Nie ranią tak jak potrafi to zrobić wędzidło, ale z pewnością powodują u konia dyskomfort. Ten dyskomfort zmusza konia do szukania wygody – stara się on tak ułożyć łeb, by nacisk kantara był jak najmniej odczuwalny. W praktyce nazywa się to „follow the feel” czyli podążanie za odczuciem. Koń stara się znaleźć miejsce, w którym będzie mu wygodnie i  rezultacie szybko i naturalnie ustawia zgiętą głowę na miękkim, nieusztywnionym karku. Ten kantar jest dużo delikatniejszy niż metalowe wędzidło, a przy prawidłowej pracy wodzą czy liną treningową (która powinna być luźna, nie stale napięta) w ogóle nie zadaje bólu. Jednocześnie staje się bezwzględnym narzędziem reakcji w przypadku buntu – osadza konia w miejscu poprzez nacisk na kość nosową. Jak wygląda ta kość nosowa, pisałam tutaj, przy okazji wpisu o hackamore. Kantar sznurkowy nie jest w stanie złamać tej kości, ale trzeba pamiętać, że na grzbiecie końskiego nosa przechodzą nerwy, bezpośrednio między kością nosową a skórą. Jest to bardzo wrażliwe miejsce, a nacisk na nie powoduje duży dyskomfort.

Jakie są zalety kantara sznurkowego?

  • jest wytrzymały – tradycyjne kantary pękają, gdy koń się odsadza, rwą się przy wzmożonym nacisku. Kantar sznurkowy jest praktycznie niezniszczalny; kolega opowiadał mi, że sprawdzał jego wytrzymałość holując na nim auto. Jaki koń może go zerwać łbem?
  • delikatniejszy niż wędzidło chroni wrażliwy koński pysk, a jednocześnie bezwzględnie egzekwuje posłuszeństwo
  • kantar „myśli sam” – działa albo na potylicę, albo na grzbiet nosa, albo na kości policzkowe – w zależności od pozycji końskiego łba koryguje jego ustawienie
  • nie robi takich szkód treningowych jak pękający nagle kantar tradycyjny
  • łatwo na nim prawidłowo zebrać konia i ustawić jego szyję w miękki, naturalny ganasz

Jakie są wady kantara sznurkowego?

  • jest wytrzymały, a to oznacza, że nie zerwie się, gdy uwiążemy na nim konia, gdy o coś zahaczy. Jeśli nie masz pod ręką nożyka nie uwolnisz konia, który zacisnął sobie taki kantar na łbie. To wada, dlatego trzeba pamiętać, że kantar ten nie służy do wiązania konia, przewożenia go trailerem, zostawiania na końskim łbie w boksie
  • prawidłowo używany jest delikatny, ale przy nieumiejętnym stosowaniu i mocnym nacisku liny (przyzwyczajeni do tradycyjnych uwiązów ludzie często stosują silny nacisk, tymczasem lina powinna być luźna, w żadnym wypadku stale napięta!) może stać się narzędziem tortur
  • niewprawna ręka może nim zrobić krzywdę – przy częstym stosowaniu, do tego nieprawidłowym,  taki kantar zostawia na końskim łbie ślady: otarcia, wyłysienia, blizny

Jak jeździć na kantarze sznurkowym? Cała idea jazdy bezwędzidłowej na kantarze sznurowym polega na jak najmniejszym kontakcie. Wodze (zaczepione do węzła pod brodą zwanego fiadorem) nie mogą być napięte – są luźne i używane delikatnie. Z wędzidłem jeździmy na kontakcie; tu trzeba przestawić myślenie. Zanim wsiądziesz w siodło konia z kantarem sznurkowym na łbie, najpierw pokaż mu, naucz go, jak działa ten kantar. Zrobisz to pracą z ziemi. Przy każdej zmianie kiełzna powinno się stosować tę metodę – gdy pierwszy raz założyłam Bolkowi munsztuk najpierw go z nim lonżowałam; gdy nasze młode konie zaczynają pracę w wypinaczach mama zawsze najpierw każe pracować z ziemi. Wsiądź dopiero, gdy koń pozna już kantar sznurkowy i sposób jego działania. Wiadomo, że koń może nie potraktować kantara serio, a jeśli doda się do tego brak doświadczenia jeźdźca w używaniu tej pomocy, powstaje nam problem, potencjalne zagrożenie. Osobiście polecam najpierw założyć kantar na ogłowie wędzidłowe i starać się jak najmniej używać wodzy. Będziesz się czuć bezpiecznie, że w razie problemu z kontrolą zawsze możesz użyć wodzy wędzidłowych. Warto też pamiętać, jak różni się od wędzidła: nie jeździsz na stałym kontakcie, a dodatkowo działasz w inny sposób – w wodzach wędzidłowych działanie na prawą wodzę generuje nacisk na prawy kącik pyska; w kantarze nacisk na prawą wodzę działa na lewą stronę poprzez węzełek sznurkowy. To takie „przepychanie” konia, skuteczne, ale przy umiejętnym stosowaniu.

Każdemu, kto chciałby sprawdzić działanie kantara sznurkowego polecam rozwagę i ostrożność. I życzę powodzenia – Wasz koń będzie Wam wdzięczny :)

 

 

Autor: Kategoria: NATURAL

Andrzej Sałacki i Czcionka

salacki

Czy jest na sali ktoś, kto nie zna tej pary? Mimo tego, że każdy powinien, to napiszę dziś o nich. A właściwie nie mimo tego, że każdy powinien ich znać, a właśnie dlatego, że każdy powinien. Każdy.

Andrzej Sałacki urodził się w 1954 roku w Krakowie. Swoją jeździecką przygodę rozpoczął jako 10 latek i od tego momentu aktywnie tworzył powojenną historię polskiego jeździectwa. W szkole średniej reprezentował nasz kraj na Mistrzostwach Europy Juniorów w Szwajcarii, a kto wie, co oznaczał fakt, że wyjechał on poza „żelazną kurtynę” ten rozumie powagę sytuacji. Swoje sukcesy odnosił początkowo w skokach i WKKW, ale wkrótce pokochał ujeżdżenie i poświęcił się mu bez reszty. Jest pierwszym w historii polskiego jeździectwa finalistą Pucharu Świata (nie sam, a w parze z klaczą Dioksana). Zdobył też 12 medali Mistrzostw Polski w ujeżdżeniu, w tym 4 złote. Fakt, że tak długo stawał na podium w tej dyscyplinie i trzymał wysoki poziom świadczy o jego klasie i talencie. Obecnie Andrzej Sałacki aktywnie działa w KJ „LEWADA” Zakrzów, którego jest założycielem. To u niego w Zakrzowie odbywają się Mistrzostwa Gwiazd Art Cup. Z wykształcenie Andrzej Sałacki jest lekarzem weterynarii (uznał, że takie studia pomogą mu lepiej zrozumieć zwierzęta). Jest też trenerem skoków, WKKW i ujeżdżenia. To również on wprowadził w Polsce dyscyplinę woltyżerki. No i mogłabym tak dalej, ale nie o tym chciałam Wam napisać.

W 1988 roku Andrzej Sałacki dał przepiękny pokaz na stadionie Wembley. Nieznany tak szeroko jeździec na koniu o niemożliwym do wymówienia dla Anglików imieniu Czcionka zaprezentował  przejazd ujeżdżeniowy na poziomie Grand Prix. Nie był jedynym, który to potrafił oczywiście. Ale był jedynym na świecie, który wykonał to na koniu bez ogłowia. Publiczność oszalała! Nigdy wcześniej nikt nie oglądał tak wysokiego ujeżdżenia na nieokiełznanym koniu. Czcionka była w owym czasie jedynym koniem na całym świecie wykonującym taki pokaz.  Sensacja, jaką wzbudził pokaz na Wembley odbiła się szerokim echem w Europie i na świecie. Telewizja satelitarna BBC1 transmitowała pokaz na cały świat. Sałacki i Czcionka zostali zaproszeni na prywatny pokaz dla królowej Elżbiety II (powszechnie wiadomo, że królowa jest wielką miłośniczką koni; to jej zaproszeniu Monty Roberts zawdzięcza zainteresowanie świata jego metodami treningowymi). Sałacki stał się tym samym jedynym polskim jeźdźcem zaproszonym przez  Jej Królewską Mość. Musiał najpierw zapoznać się z wymogami etykiety i właściwego zachowania w obliczu królowej. Przejęty zaszczytem, jaki go miał spotkać zapytał nawet, czy może z Czcionką wykonać ciąg tyłem do Jej Królewskiej Mości, czy raczej odebrano by to jako obraźliwe. 

Sama Czcionka była klaczą półkrwi angielskiej. Wyhodowano ją w Kadynach, startowała w zawodach WKKW, a raz nawet ścigała się na torze wyścigowym. Folbluta miała we krwi – była szybka, skoczna, a przede wszystkim nadpobudliwa, spięta, wrażliwa. Nie miała predyspozycji do ujeżdżenia, co wyjaśnia dlaczego jej kariera sportowa rozpoczęła się od skoków i biegów. Do Sałackiego Czcionka trafiła, gdy kontuzja wykluczyła ją ze sportu skokowego. On sam nie spodziewał się, że uda mu się tyle osiągnąć z tą płochliwą i nadwrażliwą klaczą. Przyznał jednak, że była wybitnie inteligentna, a do tego subtelna, delikatna i lekka. Do dziś nazywa ją koniem niezwykłym, fenomenalnych, niepowtarzalnym, a swoją jazdę na niej „połączeniem dwóch serc w jeden rozum”. To, że klacz jest tak czuła, że potrafi wykonywać figury ujeżdżeniowe bez ogłowia Sałacki odkrył, gdy uzmysłowił sobie, że przecież jeździ na długiej wodzy. Po co mu w takim razie ogłowie?  Zdjął je i tak się zaczęło. Wkrótce osiągnął z nią pełne porozumienie. Para ta zwiedziła razem pół Europy; żaden inny koń nie miał tylu pieczątek w paszporcie FEI, co gniada drobna Czcionka. Pokazy Sałackiego i Czcionki trwały ponad trzy lata i wszędzie budziły to, co we mnie budzą dzisiaj – podziw i zachwyt. Czcionka żyła 24 lata; startowało na niej wielu juniorów, a na zasłużonej emeryturze wiodła złote życie złotej medalistki.

Nie umiem Wam opisać, jakie wrażenie robił pokaz Sałackiego i Czcionki. Zobaczcie sami ich występ na Wembley sprzed 26 lat i wstrzymajcie oddech – LADIES AND GENTLEMEN – SALAKI AND SJONKA!

Autor: Kategoria: Ci znani ludzie

10 mitów na temat wędzidła

wędzidło

Nie wyobrażamy sobie konia do jazdy bez wędzidła w pysku. Tak jak sami zakładamy toczek i bryczesy, tak koń powinien mieć siodło i kiełzno. Wszyscy chętnie się zgadzają, że tradycja wymaga kiełznania konia, ale ile jest mitów, w które wierzymy wkładając koniowi w zęby narzędzie tortur? Dziś rozprawiam się z najpopularniejszymi.

1. BEZ WĘDZIDŁA NIE ZATRZYMASZ KONIA

Wierutna bzdura! Tylko raz koń koń mnie poniósł, ale wiem, że żadne wędzidło by mi wtedy nie pomogło, gdyby nie mój szwagier Wojtek, który na sprinterze Heńku zajechał mi drogę i stopniowo zwolnił moją klacz. Nie ma znaczenia, co wsadzisz koniowi do pyska – najostrzej działające wędzidło nie jest w stanie zatrzymać pędzącego, spanikowanego konia. Owszem, sprawi mu ból. Zmiażdży dziąsła, język, rozerwie kąciki pyska. Otępiający ból spowoduje tylko reakcję obronną. A jak koń się broni? Ucieczką! Owszem, Twoje zapieranie się na wodzach, kładzenie niemal koniowi na zadzie i ostre ciągnięcie za pysk da koniowi sygnał, że chcesz się zatrzymać. Co z tego? Jeśli zechce, po prostu to zignoruje. Taki sygnał możesz koniowi przekazać w inny sposób – jeździectwo naturalne opiera się na pracy bez kiełzna, a nie widziałam by naturalsi skakali z konia w biegu, bo zatrzymać się nie dał. Powtarzam – żadne wędzidło, bez względu na to jak ostre nie zatrzyma spanikowanego konia, który poniósł jeźdźca. Co więcej, jego ostre działanie mogło nawet to poniesienie spowodować. 

2. BEZ WĘDZIDŁA NIE ZBIERZESZ KONIA I NIE ZGANASZUJESZ

Jaaaasne. To chyba zależy od tego, jakie zebranie chce się osiągnąć. Rollkur tylko z kiełznem, ale co z tego, że szyja ugięta, skoro jest cała sztywna i wisi podparta na wodzach? Prawidłowe zebranie konia to głowa na swobodnym, miękkim karku. To można zrobić i z wędzidłem i bez. Andrzej Orłoś opowiadał nam jak na olimpiadzie dyskutował o ganaszu z rosyjskim zawodnikiem. Ten był już po kilku kielichach, ale poszedł z Orłosiem do stajni, wsiadł na oklep na swojego ogiera i bez wędzidła zganaszował konia stojącego w boksie. Nie trzeba zawieszać konia na wędzidle, by ugiął szyję – to samo zrobisz na kantarze, a zebranie będzie miękkie i naturalne – bez usztywniania szyi.

3. PRAWIDŁOWO DOPASOWANE WĘDZIDŁO NIE PRZESZKADZA KONIOWI.

Bardzo chcemy w to wierzyć. Konie akceptują kiełzna w swoich pyskach, ale głupotą jest wierzyć, że jest im z tym dobrze. Po prostu ignorują dyskomfort; nauczyły się go akceptować i z nim żyć. Każdy, kto wierzy, że wędzidło nie przeszkadza koniowi, ucisza swoje sumienie. To przecież kawał metalu we wrażliwym pysku! Wsadzicie sobie taki między zęby i sprawdźcie, czy go nie czuć, czy nie boli. Dobrze wiecie, jak bolą wszelkie rany w ustach – afty, skaleczenia języka, uszkodzenia błon śluzowych. Koń radzi sobie z tym codziennie. Jego język, dziąsła, kąciki warg, błona śluzowa, ślinianki, zęby – wszystko to odczuwa działanie kiełzna. Nie tylko to mocne, nieprawidłowe, ostre działanie. Również działanie poprawne, delikatne i czułe oddziałuje na pysk konia. Deal with it.

4.MAM DELIKATNĄ RĘKĘ, WIĘC NIE ROBIĘ KONIOWI KRZYWDY.

Oszukujesz się. Możesz mieć najdelikatniejszą rękę świata i jeździć na luźnych wodzach, a i tak wędzidło leży w pysku – przeszkadza i utrudnia koniowi oddychanie. Nasza Faramuszka ma bardzo wrażliwy pysk, dlatego klienci jeżdżą na niej na długiej wodzy, a Fara i tak wali łbem co chwilę. Poza tym nawet najczulszy jeździec od czasu do czasu reaguje mocniej. Każdy. Bez wyjątku.

5. LEŻĄCE W PYSKU WĘDZIDŁO POWINNO MARSZCZYĆ KĄCIKI PYSKA. 

Bzdura na resorach. Wszystkie książki tak zalecają, a wystarczy logicznie pomyśleć, zamiast ślepo słuchać tradycyjnych prawd. Wędzidło powinno co najwyżej dotykać kącików końskich warg. Leżące za blisko, w sposób, który marszczy pysk generuje stały nacisk. Wędzidło jest za blisko zębów i jest stale napięte. Powinno leżeć swobodnie w końskim pysku; nie za daleko oczywiście, by nie wisieć i nie uderzać o zęby. Idealnie dopasowane dotyka kątów warg, ale absolutnie ich nie marszczy.

6. KOŃ PRZEKŁADA JĘZYK NAD WĘDZIDŁEM Z NUDÓW, DLA ZABAWY. 

Zazwyczaj, gdy koń znajdzie sobie taką „rozrywkę” zapinamy mu na pysku ciasno skośnik i uniemożliwiamy otwieranie pyska. Problem rozwiązany, ale kto zastanowił się, co czuje wtedy koń? Dlaczego wystawia ten jęzor – chce wyglądać jak głupek? Nie, koń się broni, bo wędzidło go rani. Mocny ścięgierz miażdży język, wywołuje niedokrwienie. Ile razy widzieliście na zawodach konia, który wywala zdrętwiały język spod munsztuka? Bardzo silne działanie wędzidła wywołuje ból tego wrażliwego organu. Samo wędzidło leżące na języku już go uciska swoją wagą. Dodajcie do tego mocne ciągnięcie i macie zsiniały, drętwy jęzor. Co ma zrobić koń? Albo łapie wędzidło w zęby i trzyma, albo przekłada język. Skośnik to dodatkowe narzędzie tortur, a na wywalanie jęzora może pomóc tylko łagodniejszy ścięgierz i delikatne działanie. Po zagojeniu się ranek i mikrourazów, koń powinien zaakceptować ciężar kiełzna. Skośnik to droga na skróty.

7. GDY KOŃ SIĘ ŚLINI TO ZNACZY, ŻE PRAWIDŁOWO PRACUJE Z WĘDZIDŁEM.

Nigdy wędzidła w ustach nie miałam, a gdy ucisnę sobie ślinianki pod żuchwą to ślinię się jak buldog. Koń też dlatego się ślini – nadmierne zgięcie łba uciska ślinianki, a łeb przygięty w stronę klatki piersiowej utrudnia przełykanie nadmiaru śliny. Koń nie ślini się dlatego, że pięknie pracujesz z wędzidłem, a on je radośnie przeżuwa. Ślini się, bo wywołujesz pracę ślinianek uciskiem, a zmiażdżony język plus nachrapnik (często kombinowany) uniemożliwia jej przełknięcie. Prawidłowo pracujący z wędzidłem koń nie pluje śliną jak niemowlak, a tylko ubija lekką piankę na wargach – to tzw. ciastko z kremem. Biała piana śliny na wargach, a nie zaśliniony cały pysk – to jest prawidłowa praca wędzidła.

8. WĘDZIDŁO OLIWKOWE ŁAMANE JEST NAJŁAGODNIEJSZE.

Bajka! Bardzo szkodliwa bajka. Złapcie wędzidło oliwkowe w dłonie i pociągnijcie za oba pierścienie. Co się dzieje? Wędzidło się „łamie” i przyjmuje kształt litery V, czyż nie? To teraz wyobraźcie sobie, co ono robi w pysku konia. Po pierwsze szczyt literki V wbija się w końskie podniebienie. Delikatne, wrażliwe, niczym nie osłonięte podniebienie. To naprawdę mocno boli. Do tego oba ramiona łamanego wędzidła uciskają krawędzie żuchwy – łapią dolną szczękę konia w imadło i ściskają. To przecież logiczne, do cholery! Wędziło łamane służy do uzyskiwania ugięć konia, skręcania i wyginania. Nie można na nie działać obiema wodzami jednocześnie. To tego służy prosty ścięgierz. Przed łamanym wędzidłem, używanym w nacisku obu wodzy koń się broni, a my idziemy sobie na skróty i zakładamy mu wytok, kombinowany nachrapnik, sztywne patenty.

9. NA WĘDZIDŁO DZIAŁA SIĘ JEDNOCZEŚNIE OBIEMA WODZAMI.

Mit zrodzony z punktu powyżej. Na łamane wędzidło nie działa się ciągnąc obie wodze jednocześnie! Gdy tak robimy koń będzie starał się uniknąć bólu zadzierając łeb lub otwierając pysk. Często stosuje oba sposoby na raz. Chce chronić swoje podniebienie, to jasne. Takie wędzidło ma służyć do wyginania konia, a więc działanie wodzami pojedynczymi, a nie jednocześnie obiema. Do uginania końskiego łba w pionie służy munsztuk – dźwignia z prostym, niełamanym ścięgierzem.

10. BEZ WĘDZIDŁA NIE DA SIĘ JEŹDZIĆ NA KONTROLOWANYM, POSŁUSZNYM KONIU.

Ten mit na szczęście pokutuje już tylko w głowach zatwardziałych tradycjonalistów i klasyków. Ten, kto ma otwarty umysł i szersze horyzonty wie, że bez ogłowia można osiągnąć dokładnie to samo co z nim, a często nawet lepiej – z lekkością, na chętnym i współpracującym koniu. Za dużo jest przykładów jazdy bez ogłowia, bym miała tu udowadniać swe racje, bo przecież dobrze to wiecie. Klasyczny sport jeździecki jest tradycyjny do bólu (dosłownie) i odrzuca jazdę bezzwędzidłową. Co nie znaczy, że się nie myli.

Nie zamierzam namawiać nikogo na wywalenie wędzidła, jako narzędzia szatana i jazdę na swobodnych, dzikich mustangach. Ja po prostu apeluję o empatię i rozwagę – zanim założysz ostrzejsze kiełzno czy dodatkowy patent na koński łeb, przemyśl, co tak naprawdę czuje koń i jak możesz mu ulżyć. Nie wierz w mity – miej świadomość realnej pracy wędzidła w końskim pysku. I nie oszukuj się, że dla niego to bez różnicy.

822158_67878763

Autor: Kategoria: TEORIA vs. PRAKTYKA

10 legendarnych koni wyścigowych, które wypada znać cz.3

I ostatni już odcinek spaceru po Alei Sław – finałowa trójka wybrana losowo.Wzruszcie się ich historią razem ze mną. Zaczynamy:

EIGHT BELLES

Eight Belles

Klacz Eight Belles urodziła się w 2005 roku, a życie skończyła tragicznie jako trzylatka. Była amerykańską klaczą i biegała właśnie na amerykańskich torach. Jako pierwsza klacz w historii toru w Arkansas wygrała trzy ważne gonitwy pod rząd, w tym w pierwszej o 13 1/2 długości bijąc rekord toru. Jej wybitny talent prowadził do zguby – została zgłoszona do Kentucky Derby – bardzo ciężkiej gonitwy, w której ścigała się z ogierami. W Kentucky Derby brało udział tylko 39 klaczy w historii. Eight Belles dobiegła do mety jako druga, ale po jej przekroczeniu padła na tor. Okazało się, że w trakcie biegu złamała obie przednie nogi! Walczyła do końca i dopiero po przebiegnięciu mety pozwoliła sobie na odpoczynek. Weterynarze uznali, że jej obrażenia są zbyt poważne, by podjąć próbę zabrania jej z toru. Koń, który kilka sekund wcześniej cwałował jak szalony, nie był w stanie zejść z toru! Eight Belles została uśpiona na torze, bo złamania były zbyt poważne, by myśleć o operacji. Właściciel, trener i dżokej zwycięzcy Kentucky Derby, ogiera Big Brown wspólnie orzekli, że prawdziwym championem tej gonitwy była Eight Belles – klacz, która na złamanych nogach przekroczyła metę jako druga. Śmierć młodziutkiej championki stała się przedmiotem narodowej debaty w Stanach Zjednoczonych. Jej ciało zostało zbadane, a sekcja wykazała wiele niezgodności w budowie klaczy. Miała zbyt duże serce, przekrwione płuca, lekkie i słabe kości. Hodowla koni wyścigowych od lat nastawiona była na „wyprodukowanie” championa. Specjaliści uznali, że obecne konie to „silnik lokomotywy na szklanych nóżkach kieliszków od szampana”. Stawia się na konie mocne, ciężkie, umięśnione, a jednocześnie liczą się cienkie, leciutkie kości, co przy osiąganych prędkościach jest zabójcze. Przypadek Eight Belles spowodował wiele kontrowersji; podjęto badania nad hodowlą koni wyścigowych i zaczęto rygorystycznie kontrolować treningi. Te zwierzęta walczą i stają do ostrych rywalizacji między sobą dla ludzkiej rozrywki; Eight Belles stała się powodem, dla którego głośno zaczęto rozważać naszą ludzką naturę. Dziś działa fundacja jej imienia kontrolująca sport wyścigowy i hodowlę koni wyścigowych, a dla upamiętnienia klaczy w gonitwie majowej 2008 roku wszystkie konie na torze miały na sobie plakietki z dzwonkiem i nr 8.

ECLIPSE

Eclipse(horse)

 Jak od razu widać po powyższym obrazku, Eclipse nie był koniem współczesnym; nie był nawet championem XX czy XIXw. Eclipse urodził się w 1764 roku w dniu zaćmienia słońca, co zostało uhonorowane nadanym mu imieniem (ang. eclipse – zaćmienie). Jego właścicielem był książę Cumberlandu William August, a po jego śmierci stado zostało wystawione na licytację. Ogiera za grosze kupił hodowca owiec i wystawił do wyścigu jako pięciolatka. Eclipse wygrał w przepięknym stylu, a połowę udziałów w koniu kupił Irlandczyk; później dokupił drugą część za dwukrotnie większą sumę. Ubił świetny interes – Eclipse okazał się niepokonanym koniem wyścigowym; najlepszym w XVIII wiecznej Anglii. Dosiadał go dżokej John Oakley – jedyny, który dawał sobie radę z temperamentem konia i jego dziwną manierą biegania z nosem blisko ziemi. Eclipse wygrywał wszystkie gonitwy, w których brał udział, a obserwatorzy tych zwycięstw (często kończących się kilkusetmetrową przewagą nad rywalami) nie mogli oprzeć się wrażeniu, że koń nie daje z siebie wszystkiego – biegł lekko, jakby „na pół gwizdka”. Jego sława rosła, a ponieważ nie miał sobie równych wkrótce nikt nie chciał wystawiać swoich koni przeciwko mistrzowi. W ten sposób zakończyła się kariera Eclipse – nie miał z kim się ścigać. Przeniesiono go do stadniny, gdzie służył jako reproduktor. Dał prawie 400 źrebiąt – wszystkie notowały piękne czasy na torach wyścigowych świata. Obecnie szacuje się, że ponad 85% koni wyścigowych ma w swoim rodowodzie krew Eclipse! Jest przodkiem wszystkich znanych i opisanych w tej serii championów. W czasie, gdy Eclipse biegał na torach ukuto powiedzenie: „Eclipse pierwszy, a reszta nigdzie”. Do dziś slogan ten pojawia się w brytyjskich gazetach, a w miejsce Eclipse wstawia się imię championa, który odniósł niezwykłe zwycięstwo. Szkielet niezwykłego Eclipse znajduje się w Royal Veterinary College w Anglii, choć trudno dziś udowodnić, że wszystkie zgromadzone w nim kości rzeczywiście należały do tego ogiera. Jego kopyta zostały przerobione na kałamarze, ale fakt, że jest ich aż 5 trochę podważa autentyczność relikwii. Na część niesamowitego XVIII wiecznego championa nazwano ważną amerykańską gonitwę Eclipse Award. Wkład genowy ogiera Eclipse w dzisiejszy sport wyścigowy jest nieoceniony!

SECRETARIAT

Secretariat

Secretariat urodził się w 1970 roku. Jego historia zaczęła się od rzutu monetą pomiędzy właścicielem ogiera Bold Ruler (ówczesnego championa torów) a właścicielką dwóch klaczy Somethingroyal and Hasty Matilde. Zwycięzca rzutu miał prawo pierwszeństwa w wyborze źrebięcia od którejś z doskonałych klaczy, po Bold Rulerze. Losowanie przebiegało w obecności radcy prawnego, a jego rezultat był odpowiednio zapisany w umowie prawnej między dwoma właścicielami – ojca i matek. Wygrał właściciel ogiera i wybrał sobie potomka klaczy Matilde – młodszej od drugiej matki. Pani Penny Chenery dostała więc nienarodzone źrebię od Somethingroyal. Okazał się nim kasztanowaty ogierek z trzema skarpetkami i gwiazdką na czole – Sekretariat. Imię nadała mu sekretarka p. Chenery, gdy młodziak miał już ponad rok. Swój debiut na torze rudzielec ukończył jako czwarty, gdy stracił na starcie cenne sekundy przez potknięcie. W kolejnych startach nie dał już plamy – wygrał  5 gonitw z rzędu. Następnie Secretariat znów dobiegł na metę pierwszy, wyprzedzając rywala – konia Stop the Music o dwie długości. Sędziowie zdecydowali jednak o zaliczeniu mu pozycji drugiej, jako kary za wpadnięcie na Stop the Music i przeszkadzanie mu podczas wyścigu.  W kolejnej gonitwie Secretariat znów walczył ze swym równieśnikiem Stop the Music i wygrał wyprzedzając go o 8 długości. W tym samym sezonie wygrał też Eclipse Award i stał się faworytem na amerykańskich torach. Wtedy też zaczęły się przygotowania do startu w trzech gonitwach wliczanych w Amerykańską Potrójną Koronę (jednym z nich jest Kentucky Derby). Secretariat niespodziewanie przegrał w gonitwie poprzedzającej wielki start. Zaniepokojona właścicielka wezwała weterynarza, który stwierdził duży ropień w pysku konia. W tym czasie gazety zaczęły już spekulować, że czas Sekretariata się skończył, koń się wypalił i nie ma szans w Koronie. W Kentucky Derby ogier wystartował z bramki dość słabo – był ostatni. W trakcie wyścigu nadgonił stratę i wyprzedził rywali o ponad 2 długości. To był jego sposób – najpierw oszczędzał siły, wywołując u ludzi, którzy na niego stawiali niemal zawał serca, gdy biegł w ogonie stawki. Na ostatniej prostej koń zaczynał finiszować – ostro jak maszyna parł naprzód i po kolei wyprzedzał rywali. Było to niesamowite widowisko – żaden z koni nie był w stanie pobić rekordu tego toru i wygrać w dwóch ostatnich minutach gonitwy. Lider zazwyczaj prowadził stawkę przez większą część wyścigu; Sekretariat finiszował w dwóch ostatnich minutach „łykając” pędzące przed nim konie lekko i skutecznie. W drugim wyścigu Korony Secretariat ponownie wystartował jako ostatni i finiszował jako pierwszy w ostatnich minutach bijąc przy okazji rekord toru. Po tym zwycięstwie koń pojawił się na okładkach pism „Time” i „Newsweek”, a jego sława sięgnęła niemal zenitu. Z zapartym tchem czekano na ostatni start w Potrójnej Koronie. Powszechnie uznano go za faworyta i nie spodziewano się wielkiego widowiska. Zakłady stawiane były głównie na niego i mało kto wątpił, by rudy mistrz mógł sprawić jakąś niespodziankę na torze. A jednak. Secretariat wystartował nie jako ostatni, a od początku biegł na czele stawki ścigając się ze swym największym rywalem – ogierem Sham, który poprzednie gonitwy kończył zawsze jako drugi. Dystans był długi i walczące morderczo konie wkrótce zaczęły słabnąć. Oceniano, że dżokej popełnił błąd puszczając Sekreatariata od początku do tak wyczerpującej walki o prowadzenie, podczas gdy koń miał w zwyczaju oszczędzać siły. Lecz gdy Sham gonił już resztką sił, Secretariat niespodziewanie zaczął finiszować – powtórzył swoje poprzednie wyczyny osiągając rekordową prędkość i wysuwając się w ostatnich minutach na prowadzenie. Pobił wszelkie możliwe rekordy toru wyprzedzając rywali o 31 długości! Czegoś takiego jeszcze na torach nie widziano. Secretariat okazał się koniem wszechczasów – wygrał Potrójną Koronę (wyczyn dokonany po raz pierwszy od 25 lat) bijąc przy okazji rekordy wszystkich trzech torów. Do dziś żaden nie koń nie ustanowił nowych. Sam Secretariat przeszedł na emeryturę, gdzie cieszył się swobodą i mnóstwem chętnych do krycia panienek. Ocenia się, że zostawił po sobie 600 źrebiąt. Dożył wieku 19 lat; został uśpiony w wyniku nieuleczalnego i bolesnego ochwatu. Został pochowany w Kentucky, a w uznaniu jego zasług pochowano go w całości. Zazwyczaj chowa się tylko łeb, serce i kopyta koni wyścigowych; reszta jest kremowana. Sekcja zwłok Secretariata wykazała, że był posiadaczem idealnie ukształtowanego, choć nienormalnie wielkiego serca – jego waga odpowiadała wadze serca Phar Lapa i posiadała cechy świadczące o pokrewieństwie tych koni z ogierem Eclipse. Historię „Wielkiego Rudzielca” pięknie opowiada film z 2010.

SECRETARIAT 2

Postanowiłam się ograniczyć do 10 championów, a przecież w historii sportu wyścigowego tyle było koni wybitnych, koni nieprzeciętnych, koni, które swą niezwykłą historią zapisały się na stałe w sercach miłośników tego sportu. Dlatego zachęcam Was do podawania w komentarzach Waszych typów – o jakich koniach warto pamiętać; które jeszcze wypada znać?

I jeszcze na koniec serii mała ciekawostka – za najdziwniejszy wypadek na torze uznano śmierć dżokeja Damiana Becketta i konia Brave Buck, którzy zginęli w Perth w Australii w wyniku uderzenia pioruna. Jakie są szanse, że piorun rąbnie w człowieka na koniu? Niemal żadne. Trzeba mieć KONKRETNEGO pecha…

Autor: Kategoria: Te znane konie

10 legendarnych koni wyścigowych, które wypada znać cz.2

Pierwsza trójka legend za nami. Kontynuujemy spacer po światowych torach wyścigowych – dziś kolejne 4 championy, kolejność losowa.

ASSAULT

assault

Assault urodził się na teksaskim ranczo w 1943roku. Ranczo to specjalizowało się w hodowli bydła i koni Quarter Horse, czysty folblut był rodzynkiem. Jego matka nie była klaczą wyścigową, lecz ojciec  wielokrotnie triumfował na torach. Sam Assault miał talent w genach, ale zupełnie nie widać tego było po jego sylwetce. Drobny kasztanek miał tylko 152cm wzrostu i był jednym z najmniejszych koni wyścigowych świata. W dodatku do niskiego wzrostu otrzymał też prawdziwy talent do pakowania się w problemy: najpierw nadepnął na ostry znacznik gruntowy przebijając prawe kopyto na wylot. Kopyto zostało trwale zdeformowane, ale choć miało to wpływ na jego krok, to w pełnym galopie było zupełnie bez znaczenia. W całej swej karierze koń nieustannie żonglował własnym zdrowiem – miał problemy z nerkami, ścięgnami nóg, kulawizny kopytowe i kolanowe, krwotoki. Mimo tych problemów na torach był żelaznym czołgiem – jeśli nie wygrywał, to był w pierwszej trójce. Na 42 wyścigi, które odbył Assault tylko dwa razy dobiegł do mety poza pierwszą trójką. Wygrał też tzw. Potrójną Koronę, co udało się tylko 11 koniom w historii, a Assault był w tej grupie jedynym koniem wyhodowanym w Teksasie. Gdy wycofano go z wyścigów wrócił na ranczo i dożył sędziwego wieku 28 lat w pełnym zdrowiu i zadowoleniu. Niestety, okazał się bezpłodnym ogierem i mimo wielu prób nie doczekał się potomstwa.

LOMITAS

Monty_und_Lomitas

Lomitas urodził się w Niemczech w 1988 roku. Od początku zapowiadał się na mistrza toru, a wystawiony do dwóch gonitw w wieku 2 lat wygrał obydwie. Trener rozważnie dobierał starty i ostrożnie trenował ogiera. Lomitas był faworytem niemieckiego derby i wielu ludzi pokładało w nim ogromne nadzieje. Koń miał jednak bardzo zaawansowaną klaustrofobię i panicznie obawiał się maszyny startowej. Zmuszanie go do wejścia tradycyjnymi metodami tylko pogorszyło sprawę i w rezultacie koń stał się niebezpieczny. Z powodu tych problemów Lomitas został skreślony z list wyścigowych i zabroniono mu udziału w gonitwach. Dyskwalifikacja utalentowanego konia była konieczna – wprowadzanie go do maszyny startowej było zagrożeniem dla niego samego, pracowników toru, innych koni. Właściciel i trener nie mogli się z tym pogodzić – wiedzieli, jaki potencjał drzemie w ogierze, zamknięcie przed nim szansy na karierę sportową była wielką stratą dla niemieckiego sportu wyścigowego. Wtedy też zdecydowano się na szukanie pomocy i  właściciel skontaktował się z Monty’m Robertsem. Zaklinacz przyjechał do Lomitasa z Kalifornii i rozpoczął odczulanie ogiera i odbudowywanie jego zaufania do ludzi. Lomitas był bardzo inteligentnym koniem; agresywny wobec ludzi nie bywał nigdy, poza sytuacją wprowadzania do maszyny startowej. Monty’emu udało się uleczyć konia z lęku. Lomitas został zgłoszony do próby, po której komisja miała podjąć decyzję o umożliwieniu mu startu. W ten dzień wszyscy byli zdenerwowani, bo wiedzieli ile zależy od zachowania konia. Nie denerwowały się dwie osoby – Monty i Lomitas. Ogier wszedł do maszyny nie okazując żadnych emocji. Wchodził do niej również bez Monty’ego u boku. Został oczywiście przywrócony do sportowej rywalizacji na torze i wziął udział w derby. Zajął w tej gonitwie drugie miejsce; w kolejnych ugruntował już sobie bardzo dobrą pozycję na niemieckich torach. Monty przywiązał się do Lomitasa i wielokrotnie podkreślał, jak wybitny i nieprzeciętnie inteligentny był ten koń. W swoich książkach często nawiązuje do jego historii. W 1992r Lomitas niespodzianie wypadł w wyścigu wyjątkowo kiepsko – zajął przedostatnią pozycję, a potem zniknął z torów i zapadł się pod ziemię. Później okazało się, że właściciel ogiera już od pewnego czasu dostawał anonimowe pogróżki. Grożono życiu i zdrowiu konia i żądano wpłacenia ogromnego okupu. Konia pilnowano, a żądania okupu zignorowano. Po słabym starcie ogiera zbadano mu krew i wykryto ślady trucizny. Właściciel chcąc chronić swojego pupila wywiózł go z kraju i ukrył pod fałszywym imieniem. Monty Roberts zaangażował się w pomoc ogierowi. Sprowadzono go do Stanów Zjednoczonych, a po kuracji wystawiono do kilku gonitw. Niestety, trucizna pozostawiła ślady i Lomitas nie odzyskał już dawnej formy. Gdy groźba zabicia konia została zażegnana ogier wrócił do Niemiec i został wcielony do hodowli. Dochował się wielu zdolnych potomków, a życie zakończył w wieku 22 lat na skutek kolki jelitowej. Historia Lomitasa jest burzliwa i pokazuje specyfikę sportowej rywalizacji – już w momencie, gdy świetnie zapowiadający się ogier został zdyskwalifikowany spora ilość zawistnych rywali bardzo się ucieszyła. Egzamin z wchodzenia do maszyny koń zdawał w niesprzyjających warunkach – bez Monty’ego, w innej maszynie niż był trenowany, obsługiwanej przez nieżyczliwych pracowników, którzy trzaskali głośno belkami i zamkami, licząc, że koń odstawi cyrk, który pokazywał wcześniej. Również dalsze sukcesy przysporzyły mu kłopotów ze strony zawistnych wrogów.  Lomitas miał sporo szczęścia, że o jego losie decydowali świadomi i pełni empatii ludzie.

PHAR LAP

Phar_Lap

Phar Lap urodził się w 1926 roku w Nowej Zelandii. Był trenowany i wystawiany na australijskich torach i mimo braku urody szybko pokazał swoją klasę wyścigową. Jest to kolejny koń krytykowany za nieharmonijną budowę, a postawiony na piedestale dzięki szybkości i talentowi wyścigowca. Debiutując na torze zajął ostatnie miejsce; w trzech kolejnych gonitwach również biegł pod koniec stawki. Po kilkumiesięcznej przerwie powrócił na tor i od razu zaczął wygrywać. Szedł jak burza a jego kariera nabierała światowego rozpędu. Dominował na australijskich torach i został uznany za narodowego bohatera. Jego wybitne osiągnięcia zachęciły właściciela do pokazania ogiera na zagranicznych torach. Koń zadebiutował na meksykańskich torze i odniósł wspaniałe zwycięstwo. Wydawało się, że kariera światowa stoi przed nim otworem, a tymczasem kilka dni po swoim zwycięstwie bohater australijski już nie żył. Choroba Phar Lapa była bardzo tajemnicza – głośno mówiło się o zemście mafii, spisku, zamachu. Faktem jest, że sekcja nie wykazała śladów żadnej trucizny, jednak wielbiciele Phar Lapa nadal wierzą w zamach na jego życie. W 2000 roku wysunięto już tezę, że przyczyną śmierci wybitnego Phar Lapa było zakażenie bateryjne. Nadal pojawiają się nowe badania dowodzące obecności śladowych ilości arszeniku w jego ciele, a sama śmierć pozostaje niewyjaśniona. Choć chciano by wierzyć, że Phar Lap, jak Elvis, nadal żyje, to w tym przypadku mamy już niezbity dowód, że ogier nie został porwany przez kosmitów i nie sfingował własnej śmierci. Jego wypchane ciało stoi w muzeum w Melbourne, serce (które jest wielokrotnie większe od serc ogierów wyścigowych) zakonserwowano i do dziś pozostaje własnością muzeum w Canberze. Phar Lap był bohaterem narodowym Australii, a ponieważ i Nowa Zelandia, jako kraj hodowcy, rościła sobie prawo do pławienia się w chwale championa, więc szkielet konia umieszczono w nowozelandzkim muzeum. W chwili swej śmierci Phar Lap był trzecim najlepszym koniem wyścigowym świata. Australijczycy uczcili go stawiając pomnik naturalnej wielkości w Melbourne. Historię narodowego bohatera Australii  opowiada piękny i wzruszający film z 1983 roku.

Phar_Lap_2

BLACK CAVIAR

black-caviar

Klacz Black Caviar urodziła się w 2006 r. i w odróżnieniu od innych opisanych mistrzów, cieszy się dobrym zdrowiem i nadal żyje. Obecnie jest już emerytowaną rekordzistką toru. Na swoją zasłużoną emeryturę przeszła w sierpniu zeszłego roku po 25 wygranej gonitwie z rzędu. Jest to światowy rekord, bo takiego wyniku nie było na torach od ponad 100lat! Sama klacz jest w Australii bohaterką na miarę legendarnego Phar Lapa, a wielu uważa ją nawet za lepszą od niezapomnianego mistrza! Jest z pewnością rekordzistką w wygranych – od chwili debiutu, który wygrała o 5 długości triumfowała niezmiennie. Dziś jest powszechnie uznana za jednego z najwybitniejszych koni wyścigowych na świecie. Australia ma piękne konie. Australia ma utalentowane konie. I Australia ma Phar Lapa i Black Caviar – dwa najwybitniejsze wyścigowce wszechczasów!

Kolejna stawka mistrzów (do finałowej dziesiątki brakuje nam trzech) już jutro. Zapraszam!

Autor: Kategoria: Te znane konie

«< 2 3 4 5 6 >»